Öğretmen adaylarının bazı astronomi konularındaki kavrama düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Öğretmen adaylarının Dünya ile ilgili astronomi konularını kavrama düzeylerinin belirlenmesi bu araştırmanın amacıdır. Araştırmada durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışma grubu fen bilgisi, okul öncesi ve sınıf öğretmenliği programlarında son sınıfta öğrenim gören on öğretmen adayından oluşmaktadır. Veriler araştırmacıların geliştirdiği, sekiz soru içeren yarı yapılandırılmış “astronomi görüşme formu” ile toplanmıştır. Dünya’nın oluşumu, Dünya’nın hareketleri ve sonuçları, atmosfer olayları, mevsimlerin oluşumu, mevsim farklılıkları, yerel saat farkları, yıldız kayması ve kutup ışıkları konularında sorular sorulmuştur. Veriler, betimsel analizle oluşturulan kavramsal kategorilerde incelenerek analiz edilmiştir. Öğretmen adaylarının Dünya’nın oluşumuna ilişkin kavramsal bilgilerinin çoğunlukla “kavram yanılgısı içeren kısmen anlama” ve “kavram yanılgısı” düzeyinde olduğu görülmüştür. Gece-gündüz oluşumunda tam doğru cevapların fazla olduğu, mevsimlerin oluşumunda “kavram yanılgısıyla kısmen anlama” kategorsindeki cevapların fazla olduğu, yerel saat farklarında tam anlamanın fazla olduğu; yıldız kayması ve kutup ışıkları ile ilgili sorularda kavram yanılgılarının fazla olduğu belirlenmiştir. Öğretmen adayları Evren’in ve Dünya’nın oluşumunu karıştırmaktadır. Dünya’nın Güneş etrafındaki dönme ve dolanma hareketleri, Güneş’in etrafında Dünya’nın hareketi, yıldız ve meteorların hareketi gibi konularda kavram yanılgıları belirlenmiştir. Araştırmada amaçlı örneklem yoluyla seçilen öğretmen adaylarının astronomi kavramlarına yönelik algılarının yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, astronomi eğitimine yönelik önerilerde bulunulmuştur.