En az konuşulan en çok merak edilen: Zihin yetersizliği olan yetişkinlerde cinsellik

Abstract

Zihin yetersizliği olan bireylerin özellikle ergenlik döneminden itibaren en çok desteğe gereksinim duydukları ve ailelerin konuşmaya en fazla çekindiği konu cinselliktir. Cinsellik sosyokültürel normlardan etkilenen bir olgudur ve pek çok kültürde halen tabu olarak görülebilmektedir. Nitekim Türkiye’de de özel eğitim alanında en az konuşulan konulardan biridir. Bu nedenle ülkemizde zihin yetersizliği olan yetişkinlerin cinselliğine yönelik araştırmalar oldukça sınırlıdır. Türkiye alanyazınına katkı getirecek bu çalışmanın amacı alanyazında zihin yetersizliği olan yetişkinlerde cinsellik eğitimi kapsamında hangi becerilerin çalışıldığını ve bu bireylerin cinselliği nasıl algıladıklarını ortaya koymak, ilgili araştırma bulguları doğrultusunda zihin yetersizliği olan yetişkinlerin cinsellik eğitimine ve cinsel yaşamına ilişkin yürütülen araştırmalara ve uygulamalara yönelik öneriler geliştirmektir. Çalışma bir derleme çalışması olarak planlanmış olup, ilk olarak zihin yetersizliği olan yetişkinlerin cinsellik eğitimi kapsamında çalışılan becerilerin nasıl sınıflandırıldığı ve bu becerilerin cinsellik becerileriyle olan ilişkisi ortaya konmuştur. İkinci olarak araştırmalarda bu bireylerin cinselliği nasıl algıladıkları incelenmiş, cinsellik eğitiminin önemi ve bu süreçte karşılaştıkları sorunlar paylaşılmıştır. Son olarak araştırma bulguları ışığında zihin yetersizliği olan yetişkinlerin cinsel yaşamına ilişkin uygulamaya ve ileri araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Sexuality is a phenomenon affected by socio-cultural norms and because sexuality is still taboo in many cultures, research on this issue is limited. Though sexuality is very important issue in adults with intellectual disabilities. The purpose of this study is to determine what skills are teached in the context of sexuality in studies and how these individuals perceive sexuality. The study is planned as a review study and firstly reveal that how the skills studied in the research on sexual life of adults with intellectual disabilities are categorized, and relationship between these skills and sexuality skills. Secondly, examined how adults with intellectual disabilities perceive sexuality based on literature. According to the findings of the research, independent life skills were studied in the context of sexuality skills with adults with intellectual disabilities. In the studies on literature, it was seen that adults with intellectual disabilities had positive and negative perceptions of sexuality. Positive perceptions of sexuality, desire to establish close relationships with the opposite sex, desire to exhibit sexual behaviors, desire to experience sexuality. Negative perceptions of sexuality are generally manifested by feelings of bad sexuality, fear, anxiety and reservations due to reasons such as sexual abuse, harassment, coercion, unwanted behaviors, unauthorized contact, and exposure to bad sexual discourse. Another perception of sexuality, adults with intellectual disabilities can not make sense of sexuality due to lack of information about sexuality. Finally, in the light of the research findings, recommendations were made for the practice and further researches regarding the sexual life of adults with intellectual disabilities.