Lider Olarak Algılanmada Kişilik Özelliklerinin Etkisi: Özel Güvenlik Görevlisi Örnekleminde Ampirik Bir Çalışma

Abstract

Liderler, üyesi oldukları organizasyonun başarısına katkıda bulunma doğrultusunda takipçilerini etkileyen kişiler olarak fonksiyon gösterir. Bu nedenle takipçiler tarafından kimin lider olarak algılanacağının ve hangi özellik ve davranışların liderlik için gerekli olduğunun bilinmesi organizasyonların başarısında kritik öneme sahip bir husustur. Bu araştırmanın amacı, kişilik özelliklerinin lider olarak algılanma üzerindeki etkisinin, liderlik algılarına ilişkin önceki araştırmaların yapıldığı ülkelerden farklı kültürel özelliklere sahip Türkiye’de, bir özel güvenlik görevlisi örnekleminde incelenmesidir. Araştırmaya, 32’si güvenlik yöneticisi, vardiya amiri, güvenlik müdürü ve proje lideri gibi yönetimsel pozisyonlarda olmak üzere, 231 özel güvenlik görevlisi katılmıştır. Her bir kişilik özelliğinin liderlik algılarında açıkladığı varyansı diğer kişilik özelliklerinin etkisini istatistiksel olarak kontrol ederek gösterebilmek için çoklu regresyon tekniği kullanılmıştır. Sonuçlar özel güvenlik görevlilerinin lider olarak algılanmalarını beş faktör kişilik özelliklerinden yalnızca dışadönüklüğün yordadığını göstermiştir. Araştırma sonuçları ayrıca sorumluluk, nörotisizm, gelişime açıklık gibi farklı kültürlerde lider olarak algılanmayı yordayan özelliklerin Türk örnekleminde yordayıcı olmadığını ortaya koymuştur.

Leaders function as a person who influence followers to contribute toward the performance of their organizations. So, it is critical in organizational efficiency to know who would be perceived as a leader by followers, and which characteristics and behaviours are necessary for leadership. The purpose of this research is to study the effects of personality traits on being perceived as a leader in a private security officer sample in Turkey, which has different cultural characteristics from countries in which early researches about leadership perceptions have been conducted. Two hundred thirty-one private security officers, 32 of them were in administrative positions such as security chief, shift headsman and project leader, participated in this research. Multiple regression technique have been used to show the unique portion of leadership perceptions variance accounted for by a specific traits while statistically controlling for other personality traits. Results indicated that only extroversion was a valid predictor of leadership perceptions for private security officers. Results also indicated that some of the traits, like conscientiousness, openness to experience and neuroticism, which predicted leadership perceptions in different cultures, weren’t valid predictors in a Turkish sample.