19. yüzyıldan günümüze moda ve sanat etkileşimi

Abstract

Modanın sanatla birçok bağlantısı vardır. Modern moda sisteminin ortaya çıktığı 19. yüzyıldan günümüze değin moda tasarımcıları kimi eleştirmenler tarafından sanatçı kategorisinde görülmüş, moda tasarımcılarının bir kısmı da kendini diğer zanaatçıve terzilerden ayırarak sanat icra ettiğini iddia etmiştir. Bu çalışmada tarihsel bir okumayla moda ve sanat arasındaki etkileşim sorgulanmıştır. Kurumsal bir modern moda sisteminin ve modern sanat akımlarının ortaya çıktığı 19. yüzyıl ortalarındanİkinci Dünya Savaşı’na kadar olan dönem moda ve sanatın modern dönemi olarak ele alınmıştır. Bu dönemdeki moda ve sanat etkileşimi doğrudan ve dolaylı etkşleşimler olarak iki başlık altında incelenmiştir. Doğrudan etkileşimler başlığı altında moda ve kübizm, gerçeküstücülük, fütürizm ve konstrüktivizm gibi modern sanat akımları ile moda arasındaki etkileşim irdelenmiştir. Dolaylı etkileşimler başlığı altında moda tasarımcılarının kendilerini birer sanatçı olarak sunması olgusu tartışılmıştır.İkinci Dünya Savaşı’ndan günümüze kadar olan dönem postmodern dönem olarak ele alınmıştır. Bu dönemde sanatta birçok yeni sanat pratiği ortaya çıkarken, moda alanında da tarzlar çeşitlenmiş ve avangard ve postmodern moda olguları ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda postmodern dönemde yüksek kültür/popüler kültür, sanat nesnesi/tüketim nesnesi gibi ayrımlar yapmak zorlaşmıştır. Bu çalışmada postmodern dönemdeki moda ve sanat etkileşimi modanın sunumu, kentsel bağlamı ve tüketimi çerçevesinde ele alınmıştır. Bir promosyon ve tanıtım aracı olan defilenin performans sanatına dönüşme süreci örneklerle açıklanmıştır. Ardından sanatsallaştırma kavramı çerçevesinde Antwerp’in moda kenti olma süreci ve Belçika modasının yükselişi incelenmiştir. Son olarak büyük moda firmalarının mağazalarını birer sanat galerisi gibi inşa etmeleri ve uluslararası sanat projeleri yapmaları ya da bu projeleri destekleme olguları incelenmiştir. Bu çalışmada “Moda sanat mıdır?” sorusu her zaman göz önünde tutulmuş ancak bu soruya cevap vermek yerine, iki alan da görsel kültür gibi daha geniş bir alanın parçası olarak değerlendirilmiş, bütün analiz ve değelendirmeler bu bağlamda yapılmıştır.