Yeşil ekonomiye geçiş: Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Türkiye'nin yeşil ekonomi performansı

Abstract

Son 10 yılda iklim değişikliğinin etkilerinin ekonomik ve çevresel sorunlarla birlikte giderek daha fazla hissedilmesi yeşil ekonomi politikalarına önem kazandırmıştır. Başta Avrupa Birliği olmak üzere birçok sanayileşmiş ülke yeşil yeni düzen politikalarına yönelerek, 2050 yılı ve sonrası için karbon nötr hedefleri açıklamıştır. Avrupa Birliği, 2019'da Avrupa Yeşil Mutabakatı ile 2050 yılında ilk iklim nötr kıta olma hedefini duyurarak yeşil ekonomiye geçişte önemli bir adım atmıştır. Türkiye de iklim değişikliğiyle mücadele ve Avrupa Yeşil Mutabakatı'na uyum bağlamında bu yeni dönüşümün gerisinde kalmamak için 2021'de yeşil ekonomiye geçiş sürecini başlatmıştır. Bu çalışma, Türkiye'nin yeşil ekonomi performansını belirleyerek, Avrupa Yeşil Mutabakatı'na uyum bağlamında yeşil ekonomide nerede olduğunu belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, çalışmada Yeşil Ekonomi İlerleme Ölçüm Çerçevesi kullanılarak GEP endeksi oluşturulmuştur. Türkiye ve Avrupa Birliği'nin 2011-2020 yılları arasındaki yeşil ekonomi ilerlemesi karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. 13 yeşil ekonomi ve 5 sürdürülebilirlik gösterge tablosu ile yeşil ekonomi ilerlemesi hesaplanmıştır. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi-9 endeksinin göstergeleri kullanılarak Türkiye'nin sürdürülebilir ve kapsayıcı endüstriyel kalkınma görünümü belirlenmiştir. Sonuçlar, Türkiye'nin yeşil bir ekonomiye geçişi için çok daha fazla eyleme ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Türkiye, yeşil ekonomiye doğru olumlu yönde ilerleme kaydetse de Avrupa Yeşil Mutabakatı'na uyum bağlamında, özellikle sürdürülebilirlik göstergelerinde gerileme yaşamıştır. Bu durum, Türkiye'nin çevresel göstergelerinde daha fazla iyileştirme gerçekleştirilmesi gerektiğini göstermektedir.