Türkiye’nin demir çelik ithalatının kümeleme analizi ile incelenmesi

Abstract

Gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde sanayinin temel dayanağı olan demir çelik sektörü, ülkeler tarafından kurulması veya geliştirilmesi gerekli öncelikli alanlar arasında yer almaktadır. Bu durum, ekonomik kalkınmasının hedefine sanayileşmeyi yerleştiren Türkiye için de geçerlidir. Bu nedenle çalışma, Türkiye’nin demir çelik sektöründe öncelikli ithalat ürünleri nelerdir ve Türkiye’nin demir çelik sektörü üretim yapısına göre demir çelik ithalatı nasıl şekillenmektedir, sorularına yanıt aramaktadır. Çalışma, Türkiye’nin demir çelik ithalatına konu olan Standart Uluslararası Ticaret Sınıflandırması kodlarına göre sınıflandırılmış on bir ürünün 1980-2022 dönemi ithalat değerlerini dikkate almaktadır. Ele alınan dönem içerisinde derlenen veriler çok kriterli karar verme yöntemlerinden olan kümeleme analizine dahil edilerek gruplandırılmıştır. Türkiye’nin demir çelik ithalatında yüksek ithalat değeri demir çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri ürünlerine ait olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Endüstri öncesi faydasız olarak değerlendirilen hurda ve atıkların da artan tüketim ve üretim ile ekonomik katma değere sahip oldukları değerlendirilmektedir.