Demokrasi ve demokrasinin ölçülmesi: Türkiye eksenli bir analiz

Abstract

Soğuk Savaş’ın bitimiyle birlikte tartışmasız egemenliğini ve zaferini ilan eden demokrasinin, tarihin her döneminde kabul gören ve ideal yönetim biçimi ya da rejim olmadığı bilinmektedir. Öyle ki geçmişte kötü yönetim biçimleri arasında sayılan demokrasinin yeniden gündeme gelmesi, ancak 18. ve 19. yüzyıllarda mümkün olmuştur. Demokrasinin bu dönemden sonra da doğrusal bir yükseliş trendinde olmadığı, yapılan çalışmalarda kendini göstermektedir. Zaman zaman gerilemeleri de içinde barındıran bu süreç, siyaset bilimcilerin temel tartışma konularından birini oluşturmaktadır. Demokrasinin, 21. yüzyılın başında ideal konumuna eriştikten sonra, bir gerileme sürecinin içine girdiği bu çalışmada elde edilen önemli bir sonuçtur. Dünyadaki gelişmelerden bağımsız olmayan Türkiye'nin de maalesef bu süreçten olumsuz etkilendiği bir gerçektir. Ampirik demokrasinin nitelikleri üzerinden yapılan değerlendirmeler, bu olumsuz etkilerin objektif gözlemini mümkün kılmaktadır. Çalışmada, Freedom House tarafından yayımlanan “Freedom in the World” raporları çerçevesinde, Türkiye’nin son on yılı incelenmiş ve analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu analizler neticesinde Türkiye’nin belki de en çalkantılı 10 yıllık dönemi, demokrasi bağlamında ele alınarak, Türk demokrasisinin kalitesi ve niteliğini artırabilecek öneriler ortaya koyulmuştur.