Havacılıkta emniyet açısından risk yönetimi ve havacılık örgütlerinden uygulama örnekleri

Abstract

Havacılıkta risk yönetim sistemi, uçuş operasyonlarında, bunlarla ilgili yer operasyonlan, havaaracı mühendisliği veya bakım faaliyetlerinde yüksek emniyet performansı seviyesine ulaşmak için ilgili tüm risklerin usul ve kurallara uygun yönetimi olarak tanımlanmaktadır. Havayolu işletmelerinde faaliyetler farklı alt sistemler tarafından yürütülmektedir. Bu faaliyetler birbirlerine karşılıklı olarak bağlıdır. Yoğun teknoloji kullanan havayolu işletmeleri, teknoloji ve pazardaki değişim hızının yüksek olduğu dinamik, karmaşık ve yoğun rekabet unsurunun olduğu bir çevrede faaliyet göstermektedir. Bu çevresel özelliklerden dolayı havayolu işletmelerinin organik bir örgüt yapısı kullanarak, çok çabuk karar alabilen ve değişen çevre koşullanna çok çabuk ayak uydurabilen esnek bir sisteme sahip olmalan gerekmektedir. Risk yönetimi uygun tanımlanmış adımlardan oluşan bir süreçtir. İşletme ve işletme faaliyetleri ile ilgili riskler ve bu risklerin etkileri dikkate alınarak en iyi kararların verilmesine katkıda bulunmaktadır. Risk yönetimi fırsatlar kadar kaçınılması gereken kayıpları da belirlemektedir. Etkin risk yönetimi tekniklerinin benimsenmesiyle işleticiler emniyet, kalite ve iş performansının geliştirilmesini sağlayabilirler. Temel olarak herhangi bir organizasyon, -büyük, orta ya da küçük ölçekli, özel ya da kamu-, risk yönetimi uygulamasından faydalanabilirler. Risk yönetimi uygulamak için, uluslararası ve ulusal havacılık otorite ve organizasyonlan kılavuzlar ve standartlar geliştirmiştir. Bunlar, etkin risk yönetimi uygulamak için organizasyonlar tarafından gerek duyulan genel prosedürleri ve süreçleri vermektedir. Organizasyonlar bu kaynaklan kullanarak kendi risk yönetimi sistemlerini, kendi amaç ve gereklerine uygun olarak geliştirirler. Bu çalışma kapsamında Türkiye'de MNG ve Freebird Havayolu işletmelerinde risk yönetimi uygulamalan incelenmiş ve elde edilen bulgulardan da yararlanılarak, genelde sivil havacılık özelde ise havayolu işletmeleri için uygulanabilir önerilere yer verilmiştir.