Neşet Günal’ın izinde Türk resiminde tarımda kadın imgesi: Sosyolojik bir çözümleme

Abstract

Bu yazı, Neşet Günal’ın resimlerinde kırsal kadın imgesini Türkiye tarımının yapısal ilişkileri bağlamında çözümlemeyi amaçlamaktadır. Günal, Türk resminde toplumsal gerçekçi akımın temsilcilerinden biridir. Toplumsal gerçekçi akımın izlerini 1940’ların ortalarında ortaya çıkan “Yeniler” grubunda görebiliriz. Toplumsal gerçekçi akımın temaları, milliyetçilik, batılılaşma, işçi-işveren ilişkisi, “gecekondu” olgusu, köylülük, ağa-köylü ilişkisi ve toprak sorunları olarak ortaya çıkar. Neşet Günal’ın resimleri ülkenin içerisinde bulunduğu toplumsal ve ekonomik durumdan bağımsız değildir. Dolayısıyla resimlerin yapıldığı dönemlerde Türkiye’nin içerisinde bulunduğu toplumsal ve ekonomik koşullar çalışmanın kavramsal çerçevesini oluşturur. Toplumsal ve ekonomik koşulların tarımda kadın ile bağlantılı olarak çözümlemesi için zorunlu soru şudur: Neşet Günal için köylü kadını yalnızca sanatsal bir imge midir? Ya da üretim ve yeniden üretim süreçlerinde ücretsiz hane emekçisi olarak yer eden kadın mıdır? Üstelik resimlerde yer alan kadın imgeleri kendilerini çevreleyen bir toplumsal gerçeklik içerisinde resmedilirler. Zira Neşet Günal’ın resimlerinin ana teması “Orta Anadolu İnsanı ve Onun Gerçekliğidir”. Ona göre, “sanattaki gerçeklik aynı zamanda insan ve toplum gerçekliğidir”. Dolayısıyla resimlerin ana teması tarımda kadın olmasa bile Günal’ın toplumsal gerçekliği kadını insan ve toplum gerçekliğinin merkezine yerleştirir. Bu bakış açısı bize Günal’ın resimlerinde tarımda kadının sosyolojik çözümlemesini olanaklı hale getirir. Neşet Günal’ın içerisinde köylü kadın imgesini barındıran 23 resmi kronolojik sıraya göre seçilmiştir. Bu resimlerde kadının “ücretli emek”, “ücretsiz hane emeği”, “cinsiyete dayalı işbölümü”, “geçimlik ekonomi” ve “toprakla” olan ilişkisi analiz edilecektir. Kadını halı dokurken, sebze ve meyve toplarken, çapa yaparken ve emzirirken resmetmek ataerkil toplumsal gerçekliğe işaret eder.

The aim of this paper is to analyze the image of rural woman in the paintings of Neset GÜnal within the context of structural relations of Turkish agriculture. He is an important pioneer of social realist current in Turkish painting. The themes of social realist art have always been the nationalization, the Westernization, relations of employer and employee, the fact of gecekondu”, peasantry, and relations of peasantry and landlord and land problems. The paintings of Neşet GÜnal will be analyzed by taking into account the social and economic situation of the country during the periods they are produced. These periods form the conceptual framework of this paper. The analysis of social and economic conditions in relation with rural woman necessitates problems below: Is rural woman an aesthetic art object? Is rural woman an unpaid family labour in reproduction and production processes? Moreover, the image of woman is painted in the framework of social reality. Main theme of works of Neşet GÜnal is The People of Middle Anatolia and Its Reality”. For him the reality in art is the reality of human and society at the same time”. Within the 23 paintings of Neşet GÜpnal that are chosen in a chronological order, the relation of woman to wage labor”, unpaid household labor”, sexual division of labor”, subsistence economy” and land” will be analyzed.