Tesis Yerleşim Problemi İçin Bir Bulanık-Tabu Arama Yaklaşımı

Abstract

Üretim sistemlerindeki işçilik maliyetinin yaklaşık %20-50’sini malzeme taşıma maliyeti oluşturabilmektedir. Bu nedenle tesis planlaması, kaynakların üzerinde en çok durduğu konulardan birisi olmuştur. Ayrıca bu problemin kombinatoryal yapısı ve NP-tam doğası, hala artan bir ilgi alanı olmasına yol açmaktadır. Bu çalışmada, kareli atama problemi olarak modellenen tesis düzenlemesi için zeki sezgisel teknikler arasında olan tabu arama algoritması geliştirilmiştir. Geliştirilen tabu arama algoritmasındaki tabu sürelerinin belirlenmesi için, kaynaklarda görülen geleneksel yaklaşımlardan farklı olarak bulanık küme kuramından yararlanılmaktadır. Önerilen algoritma, sabit tabu süresini kullanan klasik tabu arama algoritması ve en temel sezgisel teknik olan rassal arama algoritması ile rassal olarak üretilen test problemleri üzerinde karşılaştınlmıştır. Bu karşılaştırmada başarı ölçütü olarak, algoritmaların buldukları çözümlerin kalitesi ve aradıkları çözüm sayıları dikkate alınmış ve sonuçta geliştirilen tabu arama algoritmasının daha iyi bir başarıya sahip olduğu gözlenmiştir.

Material handling costs could reach up to 20 to 50 percent of wages in a production system. So layout planning has received a considerable amount of attention in the research literature. Additionally, its combinatorial structure and NP-complete nature, increased this interest. A tabu search algorithm as a smart heuristic technique is developed by this study to solve a type of layout problem, formulated as a quadratic assignment model. Constrasting from convetional approaches found in the literature, this study made use of fuzzy set theory to determine the size of tabu list (or tabu tenure). Proposed algorithm is compared with classical tabu search algorithm and random search method on randomly generated test problems, from point of view of solution quality and number of search point criteria and a better performance is obtained.