Toplumsal Cinsiyetin Ana Akımlaştırılması Ve Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme

Abstract

Toplumsal cinsiyetin ana akımlaştırılması, toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifinin bütün ana akım politikaların planlama, yapım ve uygulama süreçlerine dahil edilmesi ve politika döngülerinin her aşamasında toplumsal cinsiyete duyarlı izleme, ölçme ve değerlendirme yapılmasıdır. Ana akımlaştırılma, fırsat eşitliği ve pozitif eylem gibi bir toplumsal cinsiyet eşitliği politikasıdır. Ancak ayırıcı özelliği kadınların mevcut sistemin içerisine daha çok dahil edilmesini veya kadınlara özel politikaların uygulanmasını değil, ana akım politikaların dönüştürülmesini amaçlamasıdır. Ana akımlaştırılmanın en önemli araçlarından biri, ana akım politikaların toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifinden dönüştürülebilmesi için kaynak tahsis edilmesini, kaynakların toplumsal cinsiyet eşitsizliğini azaltacak biçimde paylaştırılmasını ve tahsis edilen miktarların ne kadarının harcandığının izlenmesini sağlayan toplumsal cinsiyete duyarlı bütçelemedir. Çalışmanın amacı, toplumsal cinsiyetin ana akımlaştırılmasının ve bunun bir aracı olan toplumsal cinsiyete duyarlı bütçelemenin birbirlerine göre nasıl konumlandığının değerlendirilmesidir. Ana akımlaştırılmanın daha önce kamu politikaları içerisinde yer bulmuş diğer toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarına indirgenmeden ve teknokratik bakımdan araçsallaştırılmadan uygulanması gerektiği; toplumsal cinsiyete duyarlı bütçelemenin ancak bir aracı olduğu toplumsal cinsiyetin ana akımlaştırılması çerçevesinde uygulandığında ana akımlaştırmanın esas amacı olan ana akım politikaların dönüştürülmesine yardımcı olabileceği savunulmuştur.

Gender mainstreaming is integrating a gender equality perspective in the planning, making and implementation processes of all mainstream policies, and making gender sensitive monitoring, measurement and analysis at every stage of policy cycles. Mainstreaming is a gender equality policy like equality of opportunity and positive action. Yet mainstreaming aims to transform mainstream policies rather than integrating more women in the existing system or implementing policies targeting specifically women. One of the most important tools of gender mainstreaming is gender sensitive budgeting which ensures resource allocation for the transformation of mainstream policies from a gender equality perspective, further division of those resources such that gender inequality would be mitigated, and monitoring how much of the allocated resources are spent. It is argued that first, in implementation, mainstreaming should not be reduced to a technocratic instrument or to other gender equality policies that have been adopted earlier. Second, gender sensitive budgeting can help with the transformation of mainstream policies only when it is implemented as a tool of mainstreaming.