Poliklinik birim maliyetlerinin belirlenmesi: ikinci basamak bir kamu hastanesinde yapılan bir araştırma

Abstract

Finansal karar verme ve geri ödeme esaslarının doğru belirlenmesinde maliyet analizleri önem kazanmaktadır. Bu doğrultuda tasarlanan bu araştırmada, ikinci basamak bir kamu hastanesi poliklinik birim maliyetleri ve fatura bedellerinin hesaplaması ve Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Geriye dönük (retrospektif) olarak tasarlanan bu araştırmada 2014-2023 yılları arasında hastanenin poliklinik birimlerinde oluşan maliyet verileri incelenmiştir. Yaygın olarak hizmet veren ve yıllar itibari ile SUT paket fiyatı mevcut olan 19 poliklinik araştırma kapsamında değerlendirilmiştir. Verilerin sınıflandırılmasında Excel paket programı kullanılmıştır. İlaç, tıbbi sarf ve hizmet bedelleri şeklinde sınıflandırılan maliyetler içinde en yüksek pay, hizmet bedellerinde gözlenmiştir. Araştırmanın yürütüldüğü zaman diliminde toplam poliklinik sayısı 570.646 ile 325.799 kişi arasında değişmiştir. Hizmetin fatura bedeli, 2020 yılında toplam maliyetlerden daha yüksek çıkmıştır. Bu bakımdan 2020 yılı hariç polikliniklerde gerçekleşen toplam maliyetler sürekli olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna fatura edilen bedellerinden daha yüksek çıkmıştır. Genel olarak SUT paket fiyatı poliklinik birim maliyet fiyatlarından daha düşük olmuştur. Ancak 2022-2023 yıllarında ortalama SUT fiyatı ortalama birim maliyetlerden fazla olmuştur. Araştırmanın yürütüldüğü hastanede poliklinik birimleri dikkate alındığında, 2020 yılı hariç, hastanenin genel olarak zarar ettiği anlaşılmıştır. Ayrıca, son yıllarda ayakta başvurularda branş bazlı SUT paket fiyatlarında artış sağlansa da zararın devam ettiği görülmüştür. Hastanede finansal kararların alınmasında ve geri ödeme rakamlarının belirlenmesinde maliyet analiz sonuçlarının dikkate alınması önerilmektedir.