G7 ve BRICS-T ülkelerinde stokastik çevresel yakınsamasının geçerliliği: panel kpss ile keskin ve yumuşak kırılmalar

Abstract

Bu çalışma, G7 ve BRICS-T ülkelerinin karbon emisyonları açısından çevresel yakınsamanın mı yoksa ıraksamanın mı geçerli olup olmadığını araştırmaktadır. Çalışmada, 1960-2022 yıllarına ait karbon emisyon verileri kullanılmış ve stokastik çevresel yakınsama metodolojisi kullanılmıştır. Veriler analiz yöntemindeki kısıtlılıkları aşmak için normalize edilmiş ve yatay kesit bağımlılığı testleriyle ülkeler arası bağımlılık analiz edilmiştir. Yapısal kırılmaların tespit edilmesi amacıyla Fourier fonksiyonları kullanılmış ve bu yöntemle ülkelerin veri yapısındaki kırılmalar da ortaya konulmuştur. Çalışmada, G7 ülkelerinden Almanya'nın karbon emisyonlarının ortalamaya ıraksadığı tespit edilmiştir. Öte yandan diğer G7 ülkelerinden olan ABD, Fransa ve Birleşik Krallık için ise karbon emisyonu serilerinin uzun vadede ortalamaya yakınsadığı belirlenmiştir. BRICS-T ülkeleri arasında Brezilya, Türkiye, Çin ve Güney Afrika’nın karbon emisyonlarının ıraksadığı görülürken, Rusya ve Hindistan’ın karbon emisyonlarının yakınsama eğilimi gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Gruplar arası Barlett test istatistiklerinde G7 ve BRICS-T ülkeleri arasındaki karbon emisyon yakınsaması incelendiğinde, her iki grup arasında emisyon ortalamalarının birbirine tam anlamıyla yakınsama göstermediği tespit edilmiştir. Panel KPSS testleri, G7 ülkelerinin zamanla birbirine yakınsadığını, BRICS-T ülkelerinin ise emisyonlarında ıraksama yaşadığını ortaya koymaktadır. Hem homojen hem de heterojen serilerde G7 ülkelerinde yakınsama gözlenirken, BRICS-T ülkelerinde heterojen serilerde durağanlık gözlenmemiştir. Bu durum, G7 ülkelerinde karbon emisyonlarının ortak bir dengeye yöneldiğini, BRICS-T ülkelerinde ise bu dengenin henüz sağlanamadığını göstermektedir.