Turizm planlamasında antik mutfak kültürünün destinasyon çekiciliğine etkisi üzerine Çatalhöyük üzerinden ampirik bir değerlendirme

Abstract

Kültürel miras, küresel turizm faaliyetlerinin yaklaşık yarısının belirlenmesinde ve yönlendirilmesinde etkili bir faktördür. Arkeolojik destinasyonlar, bu fenomenin önemli bir bileşenini oluşturmaktadır ve bu tür destinasyonlar, genellikle edutainment (eğitici ve eğlendirici) ve gastronomik etkinlikler gibi deneyimsel unsurlarla öne çıkmaktadır. Ancak mevcut alanyazında, arkeolojik mirasın gastronomik kültürünün turistik çekicilik üzerindeki etkilerini inceleyen bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışma, arkeolojik destinasyonların çekicilik değerinin, alanın antik mutfak kültürünün canlandırılması ve destinasyon kimliğine kazandırılması yoluyla artacağı hipotezine dayandırılmıştır. Başka bir deyişle, tematik gastronomi kimliğinin arkeolojik destinasyonlarla entegrasyonunun, planlama süreçlerinde dikkate alınmasının, bu bölgelerin turistik çekiciliğini artıracağı varsayılmaktadır. Bu bağlamda, bu ampirik çalışma ziyaretçilerin bakış açısını iki ana perspektiften değerlendirmeyi hedeflemektedir: (1) alana eklenen tematik gastronomi kimliğinin, potansiyel turistlerin alanı ziyaret/yeniden ziyaret etme kararları üzerindeki etkilerini ortaya koymak, (2) potansiyel ziyaretçilerin destinasyonlardaki restoranlarda geçmişin dönemin yemek kültürüne karşı gösterdikleri ilgiyi değerlendirmektir. Çalışma geçmiş mutfak kültürü unsurlarının planlama sürecinden itibaren ziyaretçi deneyimlerine entegrasyonunun, ziyaret motivasyonları ile anlamlı bir ilişki ortaya koyduğunu göstermektedir. Bu çalışma arkeoloji, gastronomi ve turizm planlama ve yönetimi bağlamında hem teorik hem de pratik çıktılar sunmaktadır.