Türkiye’de iş kazası ve meslek hastalığına bağlı sürekli iş göremezliklerin ekonomik maliyetine ilişkin istatistiksel analiz ve değerlendirme

Abstract

İş kazası ve meslek hastalığı (İKMH) sonuçları itibariyle ülkemizde olduğu gibi dünyada da ciddi bir halk sağlığı ve sosyal politika problemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Her yıl milyonlarca çalışan bunun sonucunda geçici/kalıcı olarak çalışamaz hale gelmektedir. Çalışmada, Sosyal Güvenlik Kurumunun 2013-2022 yılları arasındaki iş kazası ve meslek hastalıkları veri seti kullanılarak iş günü kayıpları ve toplam sürekli iş göremezlikler (SİG) tanımlayıcı istatistik yöntemleri ile analiz edilmiştir. Yapılan analizlere göre, Türkiye’de 2013-2022 yılları arasında İKMH sonrası 15.647 çalışan SİG almıştır. Kadınlarda yaş ortalaması 38,4 ± 0,37; erkeklerde ise 38,5±0,08’dir. En fazla sürekli iş göremezliğin kadın (%57,84) ve erkeklerde (%59,70) ilkokul mezunlarına verildiği tespit edilmiştir. Referans yıllar arasında SİG’lerin toplam ekonomik maliyetinin 2.967.509.235 TL olduğu ve bunun GSYH’nın %6,26’lık payını oluşturduğu tespit edilmiştir. Toplam maliyetin yıllara ve iş göremezlik derecelerine göre istatistiksel anlamlılıkta farklılık gösterdiği tespit edilmiştir (p<0,05). Elde edilen sonuçlar, politik ve pratik uygulamalar çerçevesinde değerlendirilerek, karar vericilere öneriler sunulmuştur.