Eğitim yöneticilerinin entelektüel sermaye yönetim yeterlikleri ölçeğinin geliştirilmesi

Abstract

Eğitim-öğretim ortamlarında yönetsel süreçler, öğretmenler başta olmak üzere diğer personelin ve okul dışı paydaşların, okulun amaçlar doğrultusunda etkili bir şekilde yönlendirilmesi ve entelektüel sermayenin yönetimi ile ilgilidir. Günümüzde entelektüel sermayenin önemi maddi varlıkların önüne geçmiş durumdadır. Entelektüel sermayenin öneminin anlaşılması eğitim örgütlerinde de görülmeye başlanmıştır. Ancak eğitim örgütleri için entelektüel sermaye yönetim yeterliklerinin değerlendirilmesini sağlayacak bir ölçek henüz geliştirilmemiştir. Bu araştırma kapsamında ölçeğin geliştirilmesi ile okul yöneticilerinin mesleki ve teknik bilgilerinin dışında kalan ve diğer okullarla arasında önemli tercih edilme nedeni olarak görülebilecek entelektüel sermaye yönetim yeterliklerinin değerlendirilmesi mümkün olmuştur. Araştırma Türkiye’nin Samsun ilindeki meslek liselerindeki öğretmen ve 212 okul yöneticisinin ve 691 öğretmenin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. COVID19 Pandemisi nedeniyle araştırma verileri elektronik olarak toplanmıştır. ‎Ölçek geliştirilirken alanyazın ‎taranmış ve entelektüel sermayenin unsurları dikkate alınarak her bir bileşeni için madde yazılmıştır. Yeterlik ifadesi olarak 5‘li Likert yapısında 103 maddelik madde havuzu oluşturulmuştur. Daha sonra ölçeğin uygulanacağı gruptan 5 kişiden ve alandaki uzmanlardan alınan görüşler doğrultusunda madde havuzu 61 maddeye düşürülmüş ve ölçeğin uygulanmasına karar verilmiştir. Araştırmada açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. ‎Açımlayıcı faktör analizi için ilk etapta 345 öğretmenden elde edilen veriler kullanılmıştır. Sonrasında ölçekte kalan maddeler ile ‎346 öğretmen ve 212 okul yöneticisi verisi kullanılarak doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Öğretmenler ve yöneticiler için uygulanabilen 38 maddeden oluşan tek boyutlu yapıya sahip “Eğitim Yöneticilerinin Entelektüel Sermaye Yönetim Yeterlikleri Ölçeği” geliştirme süreci tamamlanmıştır. Ölçeğin 38 maddelik tek faktörlü yapıda açıklanan varyans %73,39 olup, ters puanlanan maddesi bulunmamaktadır. Analizler sonucunda ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğu ve entelektüel sermeye yönetim yeterliklerinin ölçülmesinde kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.