Öğretmenler arası sosyal mesafenin nedenleri ve okul iklimine yansımaları

Abstract

Bu araştırmada, sosyal mesafe ve okul iklimi olguları ele alınmıştır. Araştırmanın amacı, öğretmenler arası sosyal mesafenin nedenlerini ve sosyal mesafenin okul iklimine yansımalarını belirleyerek, sosyal mesafenin azaltılmasına katkı sağlayacak öneriler geliştirmektir. Araştırma, 2021-2022 öğretim yılında Düzce ili merkez ve ilçelerinde bulunan okullarda görev yapan yedi öğretmen ve beş okul yöneticisi ile yürütülmüştür. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden biri olan olgubilim deseni şeklinde tasarlanmıştır. Katılımcılar, amaçlı örneklem yöntemlerinden ölçüt örneklem yöntemi ile seçilmiştir. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenler arası sosyal mesafenin; öğretmenlerin kendisinden, okul idaresinden, öğretmen sayısının fazlalığından ve sözleşmeli, ücretli, kadrolu gibi ayrımlardan kaynaklı olduğu tespit edilmiştir. Okul büyüklüğünün, öğretmenler arasındaki sosyal mesafe üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Ayrıca, COVID-19 salgınının da öğretmenler arasındaki sosyal mesafeyi olumsuz etkilediği tespit edilmiştir. Öğretmenler arası sosyal mesafenin; okulda huzursuz bir ortam oluşmasına, eğitimin kalitesinin düşmesine, öğretmenlerde motivasyon kaybına, öğretmenler arasında iletişimsizliğe, çatışmaların yaşanmasına, önyargılı davranışların oluşmasına, gruplaşmaların oluşmasına, güven ortamının kaybolmasına neden olarak okul iklimine olumsuz yansımalarının olduğu tespit edilmiştir. Ulaşılan sonuçlardan yola çıkarak öğretmenlere ilişkilerinde daha profesyonel ve hoşgörülü davranmaları, okulda yapılan etkinliklere katılarak daha sosyal bir tutum sergilemeleri önerilirken; okul yöneticilerine ise öğretmenler arasında ayrımcılık yapmadan adaletli bir tutum sergilemeleri, sosyal etkinlikler düzenlenerek öğretmenler arası birleştirici bir yaklaşım içinde olmaları önerilmiştir.