Fransa’da iki dilli öğrencilere Türkçe öğreten öğretmenlerin dil öğretiminde kültürden yararlanma durumları

Abstract

Dil öğretiminde kültürün rolü uzun süreden beri tartışılan bir konudur. Ancak özellikle son yarım yüzyılda dil öğretiminde kültürün olumlu etkileri pek çok kuramla ortaya koyulmuştur. “Kültür” kavramının öznel ve çok geniş anlam zenginliğine sahip bir kavram olmasına bağlı olarak dil öğretiminde kültürden yararlanılması bölgeden bölgeye değişiklikler göstermektedir. Fransa’da azınlık dillerinin öğretiminde uzun yıllardan beri yürürlükteki ELCO Anlaşması’nın kaldırılması, oluşan yeni şartlara altında Türkçe öğretiminin kültürel perspektif çerçevesinde incelemeye değer kılmıştır. Bu araştırmada 1-5 yıldır Fransa’da Türkçe öğretmenliği yapan 27 öğretmenle Türkçe öğretiminde kültürden yararlanma durumlarına yönelik tespitler yapılması amaçlanmıştır. Çalışmada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Öğretmenlerin Fransa’da Türkçe öğretimi süreçlerinde kültürden yararlanılması hakkında görüşleri nedir? temel sorusuna bağlı olarak öğretmenlerin dil öğretiminde kültürün önemine yönelik düşüncelerinin ve öğretim sürecindeki şartların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Aynı zamanda müfredatın, ders kitaplarının, sınıf ortamlarının kültürel açıdan etkinliği (işlevselliği) tespit edilmeye çalışılmıştır. Öğretmenlerin Türkçe öğretiminin kültürle desteklenmesinin önemli katkılar sağladığı konusunda hem fikir oldukları tespit edilmiştir. Öğretmenlerin bu düşüncelerini öğretim faaliyetlerinde sıklıkla çeşitli kültürel unsurlardan yararlanarak uygulamaya da yansıttıkları tespit edilmiştir. Buna karşın EILE adındaki yeni anlaşma çerçevesinde verilen Türkçe derslerinde öğretmenlerin kültürel unsurları dil öğretiminde kullanırken zaman zaman kaygı duydukları ve bu durumun dil öğretiminde kültürden yararlanmalarında olumsuz etkiye yol açtığı saptanmıştır. Buna ek olarak Türkçe öğretiminin sadece 2-5. sınıf seviyesindeki öğrencilere birleştirilmiş sınıflarda ve A1 seviyesinde verilmesi hem derslerin işlevselliğini olumsuz etkilemekte hem de modern dil öğretim anlayışına uygun olarak kültürden yararlanılması anlayışıyla bağdaşmamaktadır. Türkçe dersleri için sağlanan dersliklerin geçici veya değişken nitelikte olmasına bağlı olarak öğretmenler sınıf ortamlarında kültürel materyallerden yeterince yararlanamamaktadır.