Ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık, örgütsel muhalefet ve örgütsel sessizlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Çalışmanın amacı; öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık, örgütsel muhalefet ve örgütsel sessizlik algıları arasındaki ilişki ve bu ilişkinin bazı değişkenlere göre değişip değişmediğinin ortaya konmasıdır. Araştırma ilişkisel (korelasyonel) tarama modelinde olup nicel bir çalışma olarak yapılandırılmıştır. Araştırma evrenini, 2020-2021 Eğitim-Öğretim yılı Erzurum ili Pasinler ilçesinde resmi ortaokullarda görev yapmakta olan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, evrenden basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen 167 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada veriler; Işık (2016) tarafından geliştirilmiş 21 maddeden ve üç alt boyuttan (kendini adama, kontrol ve meydan okuma) oluşan Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği (PDÖ), Kassing tarafından oluşturulan ve Ergün ve Çelik (2018) tarafından Türkçeye uyarlanan ve faktör analizleri sonucu 17 maddeye indirgenen Örgütsel Muhalefet Ölçeği (ÖMÖ) ile Kahveci ve Demirtaş (2013) tarafından geliştirilen Örgütsel Sessizlik Ölçeğiyle (ÖSÖ) toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 22 programı ile analiz edilmiştir. Analizlerde T –Testi, Tek Yönlü ANOVA, korelasyon analizi ve regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre öğretmenlerin psikolojik dayanıklılıklarının orta düzeyde olduğu, genel örgütsel muhalefet ve yatay muhalefet algılarının orta düzeyde olduğu, dikey muhalefet algılarının yüksek düzeyde olduğu, dışa aktarılmış muhalefet algılarının ise düşük düzeyde olduğu, öğretmenlerin örgütsel sessizlik algılarının ise orta düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen diğer bir sonuca göre öğretmenlerin psikolojik dayanıklılıkları ile dikey muhalefet algıları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki, dışa aktarılmış muhalefet ile negatif yönlü anlamlı bir ilişki, olduğu görülmektedir. Öğretmenlerin genel örgütsel muhalefet algıları, dikey muhalefet algıları ve yatay muhalefet algıları ile örgütsel sessizlik algıları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.