Prekarizasyon bağlamında öğretmenlik

Abstract

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlik mesleğini prekarizasyon olgusu bağlamında incelemektir. Çalışma mevcut literatürün, fikirlerin ve bilgilerin taranmasına, özetlenmesine, değerlendirilmesine ve yorumlayıcı analizine dayanan bir eleştirel inceleme ve felsefî çözümleme denemesidir. “Prekarizasyon” ve “öğretmenlik”, çalışmanın ana tartışma izleğini oluşturan olgulardır. Prekarizasyon tam zamanlı, öngörülebilir, güvenceli ve istikrarlı geçim kaynaklarının erozyonu ile ilişkili genel bir güvensizlik durumunu imleyen; etkileri bakımından küresel, ulusal, toplumsal ve bireysel ölçekli sosyal, siyasal ve ekonomik temelli bir meseledir. Hemen her ülkede ticaretten sağlığa, basından eğitime kadar neredeyse her sektörde tesiri yüksek oranda hissedilen ve giderek de kötüleşen bir sorundur. Son birkaç on yıldaki makroekonomik değişiklikler, çalışma hayatındaki güvencesizliğe ve istikrarsızlığa karşı hiçbir mesleğin bağışık olmadığını göstermektedir. Dünya genelinde yaşanan küresel kriz ve ekonomik durgunluğun ortak etkisiyle zayıflayan uzun dönemli iş güvencesi, her meslek kadar öğretmenliği de tesiri altına almaktadır. Öğretmenlerin “koç” olarak konumlandırılmaları, suni performans ölçümleriyle standardize bir eğitim yapmak durumunda bırakılmaları, “öğretmensiz eğitim” ve “öğretmensiz sınıf”ların hızla çoğalması, atama bekleyen öğretmen sayısının artarak devam etmesi gibi çeşitli vesilelerle öğretmenlik mesleği bir yandan yeni bir anlam ve biçim kazanmakta bir yandan da güvencesizlikle karşı karşıya kalmaktadır. Toplumların yükselmesinde hayati bir role sahip olan, saygın bir toplumsal statüsü bulunan ve özel bir emek formu olarak nitelenen öğretmenlik, ne yazık ki prekarizasyon sürecinin mağduru bir meslek hâline gelmektedir.