İlkokul öğrencilerinin çevre ve çevre sorunlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Giresun ili örneği)

Abstract

Bu çalışma kentte ve kırsalda yaşayan öğrencilerin çevre ve çevre sorunlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada nitel araştırmalarda yer alan “olgubilim” araştırma deseni kullanılmıştır. Çalışmada “ölçüt örnekleme” ve “uygun örnekleme” yöntemi ile Giresun ili 19 Eylül ilkokulu ve Boztekke köyü ilkokulundan 20 öğrenci belirlenmiştir. Çalışmanın verileri, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak elde edilmiştir. Çalışmada elde edilen veriler, “içerik çözümleme” yöntemiyle çözümlenmiş öğrencilerin yanıtları derinlemesine incelenmiş ve betimlemeler kullanılarak tablolaştırılmıştır. Çalışmada kentte ve kırsalda yaşayan öğrencilerin çevre tanımlarının sırasıyla “canlıları içeren yer”, “canlıları-cansızları ve insanları içeren yer” ve “çevre bir yer (her yer)” olduğu ortaya çıkarılmıştır. Fındık ağacına ilişkin görüşlerinde kentte ve kırsalda yaşayan öğrenciler en çok “sağlıklı yaşam” olarak belirtmiş; kırsalda yaşayan öğrenciler “ekonomik” olarak açıklamıştır. Her iki öğrenci grubu “çevreye sağladığı yarar”a ilişkin az da olsa görüş belirtmiştir. Çevreyle ilgili önemli sorunlara ilişkin öğrencilerin ortak görüşlerinin “çöp ve atıklar” olduğu bulgulanmıştır. Çevre sorunlarının çözümlenmesine ilişkin sırasıyla “çöp sorununu çözme”, “ağaçlandırma ve ağaçları koruma”, “canlıları koruma” ve “yaşam alanını düzenleme”ye ilişkin olduğu sonucuna varılmıştır. Sonuç olarak Giresunda yaşayan ilkokul ikinci sınıf öğrencilerinin çevre ve çevre sorunlarına ilişkin konularda duyarlı olduğu söylenebilir. Çevre eğitimi programlarında yaratıcı düşünme ve yenilikçi tasarımların geliştirilmesine yönelik konu ve kazanımların yer alması ve çevre eğitiminde resimli çocuk kitapları, kısa film vb. araç-gereçlerin kullanılması ile çevreyle ilgili yapılacak araştırmalarda, bölgesel (Doğu Anadolu, Kardeniz bölgeleri vb.) farklılıkların da incelenmesi önerilebilir.