Grimm masallarındaki cadı imajı

Abstract

Cadı Avı Çağı denilince on beşinci yüzyılın sonlarında başlayan ve on dokuzuncu yüzyılın başlarında biten dönem akla gelir. Yaklaşık üç yüzyıl süren bu dönemde elli bin kadar insan yargılanıp, genelde yakılarak idam edilmiştir. Bu dönemin toplum hafızasına bıraktığı izleri ise aynı toplumun sözlü anlatılarında bulunabilir. Bu sözlü anlatımları masallar yoluyla on dokuzuncu yüzyılın başlarında toplayan Grimm Kardeşler de bu zamanın korkularını, duygularını ve izlerini, diğer bir deyişle o zamanın ruhunu ortaya koyar. Bu çalışmada cadı kavramı ve Cadı Avı’nın Grimm Kardeşler’in ‘Çocuk ve Ev Masalları’ndaki izlerini doküman taraması yoluyla araştırılarak tarihsel verilerle ilişkisi kurulmaya çalışılmıştır. Toplamda yirmi Grimm masalında cadı ve büyücülerle karşılaşılmış ve bunların yarısından çoğunda bu cadı ve büyücülerin öldüğü ortaya çıkmıştır. En çok karşılaşılan ölüm şekli ise o dönemin cadı olarak suçlu bulunanlara da uygulanan yakılma olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca Grimm masallarından cadı imajının en belirgin olduğu Hansel ile Gretel, Pamuk Prenses ve Altı Kuğu adlı üç masaldaki cadı imajı incelenmiştir. Bu masallarda Cadı Avı’nın kıtlık, kötü ürünler, hastalık, savaşlar ve olumsuz hava koşullarıyla direk bağlantısı tarihsel verilerle kurulmuştur. Buna göre bütün bu olumsuzluklar için aranan günah keçisi söz konusu cadılar olmuşlardır. Bütün bu üç yüzyıllık dönemde ortaya çıkan cadı imajı birikimi ve toplumsal hafıza da incelenen masallardaki cadı imajıyla örtüşmektedir.