Mudanya’dan Lozan'a Amerikan basınında İsmet Paşa (11 Ekim 1922 – 20 Kasım 1922)

Abstract

İsmet Paşa, askerî kişiliğinin yanı sıra siyasi kimliği ile ön plana çıkan ve dünya kamuoyu tarafından tanınan bir devlet adamıdır. Mudanya Konferansı sırasındaki başarılarının yanı sıra Dışişleri Bakanı olarak Lozan Konferansı’na katılan heyetin baş delegeliğine getirilmesi siyasi kişiliğinin şekillenmesinde etkili olmuştur. Bu süreçle birlikte İsmet Paşa, Türkiye’nin yanı sıra dünya kamuoyu tarafından da yakından takip edilen bir figür hâline dönüşmüştür. Özellikle Amerikan basını İsmet Paşa’yı ilgiyle izlemeye başlamış, askerî ve siyasi başarılarının yanında İsmet Paşa’nın kişisel özelliklerini de gazete sütunlarına taşımıştır. Yapılan literatür taramasında Mudanya Mütarekesi ile Lozan Konferansı arasında geçen dönem boyunca Amerikan basınının İsmet Paşa’ya yönelik izlenimlerini ortaya koyan bilimsel bir çalışmaya rastlanamamıştır. Bu çalışmada ilgili dönemde Amerikan basınında İsmet Paşa ve Türkiye’nin Mudanya ve Lozan konferanslarına katılım süreçleri ile ilgili yer alan haber/yazılar incelenmiştir. Buradan hareketle Amerikan basınının İsmet Paşa hakkındaki izlenimlerini ve Türkiye’ye yönelik görüşlerini ortaya koymak, böylelikle literatüre katkı sunmak amaçlanmıştır. Çalışmada literatür taraması, arşiv araştırması ve doküman analizi yöntemleri kullanılarak gazetelerden elde edilen bilgi ve veriler irdelenmiştir. Çalışmada, Mudanya Mütarekesi’nden Lozan Konferansı’na uzanan süreçte İsmet Paşa’nın Amerikan basını tarafından yakından takip edildiği anlaşılmış, ayrıca sergilediği kendinden emin, kararlı ve ciddi duruşla Türkiye’yi başarılı bir şekilde temsil ettiği yönünde kamuoyu oluşturulmaya çalışıldığı sonucuna ulaşılmıştır.