Akademide cinsiyetlendirilmiş bakım emeğinin etkileri ve iş-yaşam dengesi

Abstract

Bu çalışma, kadın ve erkek akademisyenlerin özel hayat ve akademi arasındaki dengeyi ne şekilde kurmaya çalıştıklarını, evliliğe, ebeveynliğe, ev içi emeğe yaklaşımlarını ve pratiklerini analiz etmektedir. Anlam ve deneyim analizlerini mümkün kılmayı hedefleyen nitel araştırma tekniği ile var olan literatür temel alınarak oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme soruları üzerinden bireylerin akademide konumlanış biçimlerini ve koşullarını etkileyen, cinsiyet farklılıkları, iş ve aile yaşamlarını kapsayan öznel deneyimlerine ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla 18 kadın ve 18 erkek akademisyenle görüşme yapılmıştır. Yapılan görüşmeler tematik analiz yöntemiyle ilgili literatürle bağ kurularak anlamlı, tekrarlayan ve bütünlüklü kodları içeren deneyim ve anlam dünyalarını sunma doğrultusunda analiz edilmiştir. Bulgulara göre başat iki temadan ilki akademik kariyerin aile ve yaşam kararlarını nasıl etkilediği; ikincisi ise aile ve yaşam kararlarının akademik kariyere nasıl yansıdığı olarak ortaya konmuştur. Bulgular, aile kurma ve akademik kariyer arasında kalma biçimlerine, evlilik ve çocuk yapmanın ötelenmesi ile bakım emeğinin cinsiyetlendirilişine dair sonuçlar içermektedir. Ayrıca akademisyenlerin akademik hayatlarının, kariyer kararlarının ve bunlarla baş etme biçimlerinin cinsiyetlendirilmiş bakım emeğinden nasıl etkilendiğine dair değerlendirmeler sunulmaktadır. Böylelikle Türkiye'de bakım emeğinin kadın ve erkek akademisyenlerin deneyimlerine etkisini ortaya koyarak alandaki literatüre ve sosyal politika yaklaşımlarına katkı sağlamak hedeflenmektedir.