Özel gereksinimli çocuklara serbest zaman becerisinin öğretiminde aile eğitiminin etkililiği (SEZEP)

Abstract

Bu araştırmanın amacı; Otizm spektrum bozukluğu ve zihin yetersizliği olan bireylere bir serbest zaman becerisinin öğretimine yönelik aile eğitim programının etkililiğini belirlemektir. Araştırma Tek Denekli Araştırma Yöntemlerinden Katılımcılar Arası Yoklama Evreli Çoklu Yoklama Düzeyi modeli ile planlanmıştır. Araştırmaya üç anne ve onların OSB tanısı almış çocukları katılmıştır. Araştırmaya katılan anne katılımcıların yaş aralığı arağı 26-41’dir. Çocuk katılımcılardan ikisi erkek biri kız çocuğudur ve yaşları 9-11 arasındadır Araştırmanın bağımsız değişkeni Serbest Zaman Becerisinin Öğretimine Yönelik Aile Eğitim Programıdır (SEZEP). Bağımlı değişkeni özel gereksinimli bireylerin makas ile kağıt kesme becerisini öğrenme düzeyleridir. Hazırlanan aile eğitim programı hem Ev Merkezli hem de Kurum/Okul Merkezli Aile Eğitim Programı olarak ve üç oturum şeklinde planlanmıştır. Hem ev hem okul merkezli yürütülen bu programda, ebeveynler için ayrıca makasla kesme becerisi için bir kitapçık oluşturulmuştur. Hazırlanan kitap üç bölümden oluşmaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre öğrenciler makasla kesme becerisini kazanmışlardır. Araştırmanın izleme verileri kazandırılan becerinin korunduğunu göstermiştir. Ayrıca ebeveynler ipucunun giderek arttırılması yöntemini uygun ve güvenilir bir şekilde kullanmıştır. Bu durum ipucunun giderek arttırılması yönteminin planlı ve kapsamlı bir eğitimle profesyoneller dışında aileler tarafından da güvenilir ve etkili bir şekilde kullanılabildiğini göstermektedir. Sosyal geçerlik verilerine göre ebeveynlerin aile eğitimi programına katılmaktan ve çocuklarına bu beceriyi kazandırabilmiş olmaktan dolayı memnuniyetlerini dile getirmişlerdir. Bu bulgulara göre SEZEP’in OSB ve zihin yetersizliği olan çocuklara bir serbest zaman becerisinin öğretiminde etkili olduğu bulunmuştur.