Demokratik gerilemeye ilişkin yaklaşımlar ve gerilemenin sonuçları

Abstract

Son yıllarda ortaya çıkan pek çok tali sorunun ana kaynağı özgürlükçü ve çoğulcu demokratik anlayışların gerilemesi ve bir çeşit popülist eğilimlerin yükselişidir. Liberal demokratik normların gerilemesi ve otoriter tarza sahip demagog siyasetçilerin yükselişi ile birlikte dünya popülizmin etki alanı içine girmiştir. Asıl büyük tehlike ise popülizmin ülkeleri yeniden otoriter rejimlere sürüklemesidir. Bu çalışmada günümüzdeki demokratik gerilemeyi tarif etmeye çalışan illiberal demokrasi, rekabetçi otoriteryenizm ve siyasal popülizm olmak üzere üç temel kavram çeşitli yönleriyle ele alınmıştır. Bu üç temel kavramın muhtevası bağlamında gerek ulusal politikalarda gerekse uluslararası politikada baş gösteren etkiler ve sonuçlar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Dünya’daki demokratik gerileme, toplumları daha içe kapalı hale getirmektedir. Güvenlikleştirme pratikleri güç kazanmaktadır. Kuvvetler ayrılığı prensibi pek çok demokratik yönetimde giderek aşınmaktadır. Siyaset, ötekine karşı nefret söyleminin hâkim olduğu bir iklimde kutuplaştırıcı bir etkiye sahip olmaktadır. Uluslararası siyaset de benzer kutuplaştırıcı ve ötekileştirici etkiler görülmektedir. Kimlik siyaseti, yabancı düşmanlığı ve nefret söylemi güç kazanmaktadır. Ayrıca silahlanma yarışı hızlanmakta ve başına buyruk liderler uluslararası barış için bir tehdit olarak görülmektedir. Devletlerin içyapılarının dış politikalarını etkileyeceği düşüncesinden hareketle demokratik yönetimlerdeki zafiyetler ve demokrasilerin işlevsel niteliklerini kaybetmeleri uluslararası barışa da zarar verecektir.