Eski Yunanistan Kralı ve diğerleri v. Yunanistan davası

Abstract

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde (AİHM) 25701/94 başvuru numarasıyla görülen Eski Yunanistan Kralı ve Diğerleri v. Yunanistan Davası 23 Kasım 2000’de Büyük Dairenin kararı ile neticelenmiştir. Bu metin bahsi geçen kararın İngilizce metninden yapılan çevirisidir. Eski Yunanistan Kralı Davası Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) Ek 1 No.lu Protokol’ün 1. maddesi ile garanti altına alınmış olan mülkiyet hakkının ihlal edip edilmediğinin denetlendiği davalardan biridir. Davanın temelinde, eski Yunanistan Kralı ve ailesinin sekiz üyesinin, Yunanistan aleyhine Mahkemeye yapmış oldukları başvuru bulunmaktadır. Başvuranlar, 1994 yılında Yunanistan Meclisi tarafından kabul edilip yürürlüğe girmiş olan bir kanunla, kendilerine ait taşınır ve taşınmaz bazı mallarının herhangi bir tazminat verilmeksizin kamulaştırılmasına ve Yunan Devleti’nin mülkü sayılmasına karşı çıkarak AİHS’de düzenlenen haklarının ihlal edildiğini iddia etmişlerdir. Davayı inceleyen Mahkeme, başvuranların alınan mülklerine mukabil olarak Yunan Devletince telafi edici tazminat sağlanması yönünde meşru bir beklentiye sahip olduklarını vurgularken Yunan makamlarının neden başvuranların mülklerini almak için herhangi bir tazminat vermediğine dair ikna edici bir açıklama getiremediğini ifade etmiştir. Dolayısıyla başvurucuların malları üzerinde serbestçe tasarrufta bulunma hakkına müdahale edildiğine, başvurucuların mülklerinden mahrum bırakılmasıyla zarar gördüğüne ve mülkiyetin korunması ile kamu yararı arasındaki adil dengenin kurulamadığına kanaat getiren Mahkeme, AİHS’e ek 1 No.lu Protokol’ün 1. maddesinin ihlal edildiğine hükmetmiştir.