Toplumsal mekanın yeniden üretimi: Trabzon Kavak Meydanı ve Hüseyin Avni Aker Stadyumu

Abstract

Trabzon kent merkezinde tarihi spor meydanı olma özelliğiyle eşsiz bir konuma sahip olan Kavak Meydanı, batısında konumlanan Hüseyin Avni Aker Stadyumu’nun inşasıyla bu önemli görevini pekiştirmiştir. 66 yıl hizmet veren stadyumun eski ve yetersiz kaldığı gerekçesiyle 2018 yılında tamamen yıkılması, Kavak Meydanı’nın üstlendiği tarihi spor kimliğini sekteye uğratmıştır. Meydanda uygulanan dönüşüm projesi ile alanın tarihi ve belleği bağlamında toplumsal yeniden üretim süreci başlatılmıştır. Kavak Meydanı ve Stadyumun, tarihsel bağlamda mekânsal üretim sürecine odaklanan çalışmada, yöntem olarak Lefebvre’nin mekânsal üçlü teorisinde yer alan algılanan, tasarlanan ve yaşanan toplumsal mekân ögeleri aracılığıyla mekânsal çözümlemeci bir yaklaşım benimsenmiştir. Kavak Meydanı’nın tarihsel süreçteki gelişimi, kent için önemi ve Hüseyin Avni Aker Stadyumu’nun inşasından yıkımına kadar süreci çok katmanlı fotografik bir okuma ile desteklenmektedir. Stadyumun yıkım süreci ise yıkım söylentilerinin çıktığı 2012 yılından, dönüşüm projesinin ilk etabının tamamlandığı 2021’e kadar ulusal ve yerel basında yer almış elektronik gazete haberlerinde alana dair üretilen projeler ile söylemler üzerinden eleştirel bakış açısıyla tarihsel, toplumsal, politik ve mekânsal bağlamda tartışılmaktadır. Sonuç olarak, toplumsal bir mekân olan Kavak Meydanı’nın dönüşüm projesinde tasarlanan mekânın üretiminde kararsız planlama süreci, kentli katılımının oluşturulamadığı, ‘mekânsal pratik’ ve ‘temsilin mekanı’nın tarihsel değerinin göz ardı edilmesi ile; algılanan, tasarlanan ve yaşanan mekânın diyalektik bağıntısının koparıldığı gözlemlenmektedir.