İslam-Osmanlı Hukuku’nda erkek tarafından koyulan şart veya belirlenen süre ile evlilik akdinin sona erdirilmesi

Abstract

İslam Hukuku boşanma konusunda erkeğe sınırsız yetkiler tanımıştır. Bu yetkilerden biri de boşanmanın belli bir şartın gerçekleşmesine ya da belli bir sürenin tamamlanmasına bağlanan şekli olan “talik-i talak” türüdür. Özel hukuk alanında bütünüyle İslam Hukuku’nu uygulayan Osmanlı Devleti’nde de “talik-i talak”ın farklı örneklerine sıkça rastlanmıştır. Kadınlar pek çok defa, kendilerinden kaynaklanamayan ama sonuçları nedeniyle doğrudan kendilerini ve çocuklarını ilgilendiren bu tarz boşanmalarla karşı karşıya kalmışlardır. Bu durum kadının, neden ve ne zaman gerçekleşeceğini bilmediği bir eylem olması nedeni ile aile hayatı içinde bir tehdit ortamı doğurmuştur. Bu çalışma, Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan yıkılışına kadar geçen süre içinde, uygulamalardan örnekler vererek, kadının evlilik hayatında “talik-i talak” nedeni ile yaşadığı güçlükleri, zaman zaman bu güçlükleri olumlu hale getirme çabalarını ortaya koymaya çalışmaktadır.