Yunus Emre Divanı’ndan Tarama Sözlüğü’ne katkılar

Abstract

Bu çalışmada Yunus Emre Divanı’nda yer alan fiillerin Tarama Sözlüğü’ndeki durumu incelenmiştir. Yunus Emre Divanı’ndaki fiiller, tarama yöntemiyle elde edilmiş ve bağlamdan (context) yola çıkılarak anlamlandırılmıştır. Elde edilen fiiller ve anlamları, XIII. Yüzyıldan Beri Türkiye Türkçesiyle Yazılmış Kitaplardan Toplanan Tanıklarıyla Tarama Sözlüğü ile mukayese edildiğinde birtakım farklı sonuçlar ortaya çıkmıştır. Araştırmada fiillerin Tarama Sözlüğü’ndeki durumuna göre beş başlık elde edilmiştir: Birincisi Yunus Emre Divanı’nda yer alıp Tarama Sözlüğü’nde yer almayan fiiller, ikincisi Divan’da ve sözlükte yer alıp anlamlarının sayısı farklı olan fiiller, üçüncüsü her iki eserde de yer alıp anlamlandırma olarak örtüşmeyen, dördüncüsü her iki eserde yer alıp birtakım ses değişikliği gösterenler ve beşincisi iki eserde birtakım morfolojik değişikliklerle yer alan fiiller şeklindedir. Bununla birlikte çalışmada Tarama Sözlüğü’nün çevrimiçi kullanımına ilişkin bazı öneriler yer almaktadır. Bu tür çalışmalar, Türkçenin tarihî söz varlığı, sözcük bilimi ve anlam bilimi alanlarına katkı sağlaması açısından önem taşımaktadır.