Davranışsal finans yaklaşımı çerçevesinden bireysel emeklilik sistemine yönelik tutum ve davranışlar

Abstract

Bireyler, aktif olarak çalışılan dönemdeki hayat standardını emeklilik döneminde de devam ettirmek amacıyla, kazanımlarının bir kısmını yatırıma dönüştürmek istemektedirler. Bu istek doğrultusunda bireysel emeklilik sistemlerine katılarak emeklilik gelirine ek olacak ikinci bir kazanç elde etmeye yönelmektedirler. Bireyler, bireysel emeklilik sistemi içerisinde yatırım kararı verirken çevresel ya da psikolojik etkiler sunucunda rasyonel olmayan kararlar alabilmektedir. Bu çalışmanın amacı bireysel emeklilik sistemi katılımcılarının, bireysel emeklilik sistemine yönelik finansal davranışlarını incelemektir. Bu doğrultuda, Erzincan ilinde yaşayan ve bireysel emeklilik sistemine katılmış olan 464 kişi üzerinde anket uygulaması yapılmıştır. SPSS ve AMOS programları ile anket sonuçları analiz edilmiştir. Çalışmada kullanılan Birikim ve BES Ölçeği üç boyuttan (birikim yapma amacı, BES temel bilgi düzeyi, BES’e yaklaşım) oluşmaktadır. Davranışsal finans eğilimleri ise beş boyutu (aşırı güven, aşırı iyimserlik, pişmanlıktan kaçınma, kayıptan kaçınma, temsil etme eğilimi) ile ele alınmıştır. Birikim ve BES ölçeğinin boyutları ile davranışsal finans eğilimleri arasında ağırlıklı olarak pozitif yönlü anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir.