Ne umdular ne buldular? Taraflar açısından Birinci İnönü Savaşı

Abstract

I. İnönü Savaşı, istiklaline ve istikbaline yönelik tehditleri tenkil etme niyetine sahip olanlar ile tarihi bir arka plana istinat ettirdikleri ütopik tahayyüllerini İtilaf Kuvvetleri’nin yardımıyla gerçekleştirme sevdasına tutulmuşlar arasında meydana gelen bir muharebedir. Tarafların kendi iç çelişkilerini çözümlemeden savaşa iştirakleri (Yunanistan’ın taarruzu keyfi, Millî Mücadele taraftarlarının müdafaası ise zaruridir) harbin nitelik olarak küçük ölçekli bir çarpışma olarak değerlendirilmesine neden olmuştur. Yunanistan’ın “Megali İdea” idealine ve İtilaf Kuvvetleri nezdindeki itibarına hizmet etmesi niyetiyle başlatmış olduğu taarruz, Millî Mücadele taraftarlarının mukavemeti ile karşılanmıştır. Taarruz taraftarlarının Atina ve Londra’da yaptıkları hesaplar İnönü sırtlarında hayal kırıklığına uğratılırken harpten elde edilen hasılat Ankara’nın siyasi ve askeri çelişkilerinin çözümüne olanak sağlamıştır. Çalışma, meclis zabıt cerideleri, dönem neşriyatından ilgili gazeteler ve savaşta yer almış ve komuta merkezinde bulunmuş müşahitlerin hatıraları başta olmak üzere ikincil kaynaklar dikkat-ı nazara alınarak hazırlanmıştır. Harbin tarafı olan Yunanistan’ın durumuna ilişkin değerlendirmelerde ise mezkûr ülkede veya Avrupa’da neşredilen gazetelerin savaşla ilgili bölümlerini tercüme ederek okurlarıyla paylaşan İstanbul neşriyatının paylaşımları dikkate alınmıştır.

The first Battle of İnönü is a battle between those who intend to destroy the threats to their independence and future and those who strive to carry out their utopian dream of retaining a historical background with the help of the Entente forces. The parties' participation in the war without resolving their own internal contradictions (Greece's offensive is arbitrary, and the defense of supporters of the national struggle is necessary) caused the war to be considered as a small-scale collision in nature. The attack launched by Greece with the intention of serving the “Megali Idea” and its reputation with the Entente forces was met with strength by supporters of the national struggle. The accounts of the supporters of the attack in Athens and London were disappointed in İnönü's backs, while the proceeds of the war allowed Ankara to resolve its political and military contradictions. The study was prepared with taking into consideration of secondary sources, especially parliamentary police reports, relevant newspapers from the period, and memories of observations that took place in the war and were in the command center. In the assessment of the situation of Greece, which is a party of the war, the shares of Istanbul publications that translate the war-related sections of newspapers published in the country or Europe and share them with their readers were taken into account.