TOPSIS ve MOORA yöntemleri ile Avrupa Birliği’ne üye olan ülkelerin ve Türkiye’nin ekonomik göstergelere göre sıralanması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Avrupa Birliği’ne (AB) üye olan ülkelerin ve Türkiye’nin gelişmişlik düzeylerine göre ekonomik göstergeler kullanılarak çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemlerinden TOPSIS ve MOORA ile sıralanmasıdır. Ülkeler arasındaki sıralamaya ulaşmak adına öncelikle alternatifler, AB’ye üye olan 28 ülke ve aday ülke Türkiye olarak belirlenirken, kriterler ise kişi başına gelir (GSYİH/Nüfus), enflasyon, işsizlik oranı, ihracatın ithalatı karşılama oranı (İhracat/ İthalat), kamu borçları/GSYİH ve bütçe açığı/GSYİH olarak belirlenmiştir. Bu kriterler doğrultusunda AB’ye üye 28 ülke ve Türkiye arasında gelişmişlik düzeylerine göre sıralamaya TOPSIS ve MOORA yöntemleri ile ulaşılmış ve sonuçlar karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, ilk üç sırada Lüksemburg, İsveç ve Danimarka yer alırken, son sıralarda ise Hırvatistan, Bulgaristan, Slovenya, Yunanistan ve Türkiye yer almıştır.

The aim of this study is to determine the ranking of the member countries of European Union (EU) and Turkey according to the level of development using economic indicators with multi-criteria decision making (MCDM) methods TOPSIS and MOORA. In order to obtain the ranking of the countries, firstly alternatives are determined as 28 European Union countries and Turkey as a candidate country. Then criteria are determined as per capita income (GDP/Population), inflation, unemployment rate, ratio of exports to imports (exports/imports), public expenditures/GDP and budget deficit/GDP. By using these criteria, the ranking of 28 EU member countries and Turkey according to the to the level of development are determined with TOPSIS and MOORA methods and the results are compared. According to the obtained results, the first three countries are Luxembourg, Sweden and Denmark while Croatia, Bulgaria, Slovenia Greece and Turkey has taken place at the bottom of the list.