Cari açık-ekonomik büyüme-enflasyon ve işsizlik açmazında Türkiye: Yeni nesil bir ekonometrik analiz

Abstract

Bu çalışmada Türkiye’de cari açık, ekonomik büyüme, enflasyon ve işsizlik arasındaki ilişkiler simetrik ve asimetrik saklı nedensellik testleriyle, 2000Q1-2014Q4 dönemi için incelenmiştir. Seriler arasındaki saklı nedensellik ilişkileri; önce Hacker ve Hatemi-J (2012) tarafından geliştirilen, serilerin pozitif ve negatif şoklarını ayrıştırarak, bu şoklar arasındaki nedensellik ilişkilerini araştıran yöntemle incelenmiştir. Bu analiz sonucunda; pozitif büyüme şoklarından, pozitif işsizlik şokları ve pozitif cari açık şoklarına doğru tek yönlü, pozitif enflasyon ve pozitif işsizlik şokları arasında iki yönlü ve son olarak da negatif enflasyon şokuyla negatif büyüme şoku arasında tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin var olduğu belirlenmiştir. Çalışmada seriler arasındaki asimetrik saklı nedensellik ilişkileri; Toda-Yamamoto (1995) testine dayalı Hatemi-J (2012) yöntemiyle araştırılmıştır. Bu analiz sonucunda ise; pozitif büyüme şoklarından negatif cari açık ve enflasyon şoklarına doğru tek yönlü, negatif büyüme şokundan pozitif cari açık şokuna doğru tek yönlü, negatif enflasyon şokundan pozitif işsizlik şokuna doğru ve negatif işsizlik şokundan pozitif enflasyon şokuna doğru tek yönlü nedensellik ilişkileri tespit edilmiştir. Yapılan bu çalışmanın, söz konusu değişkenler arasındaki girift ilişki ağını ortaya çıkarması yönüyle önemli olduğu ve ilgili literatüre bir katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir,

In this study, relations among current deficit, economic growth, inflation and unemployment in Turkey is investigated by symmetric and asymmetric hidden causality tests for 2000Q1-2014Q4 period. Hidden causality relations among series is examined by a method, firstly develop by Hacker and Hatemi-J (2012), which investigates the causality relations between positive and negative shocks after decompose them. After this analysis, it is estimated that there is one way causality from positive growth shocks to positive unemployment and positive current deficit shocks, from negative inflation shocks to negative growth shocks and two way causality between positive inflation and unemployment shocks. Asymmetric hidden causality relations among series are investigated by Hatemi-J (2012) method based on Toda-Yamamoto (1995) test. It is found that there exists one way causality from positive growth shock to negative current deficit and inflation shocks, from negative growth shock to positive current deficit shock, from negative inflation shock to positive unemployment shock and from negative unemployment shock to positive inflation shock. It is thought that this study is important because it reveals the compact relations among above-mentioned series and it will contribute to the literature.