Üretici fiyat endeksi ve tüketici fiyat endeksi arasındaki geçişkenliğin derecesi

Abstract

Üretici fiyat endeksi ve tüketici fiyat endeksi serileri, zaman içerisinde genellikle birbirlerine benzer hareket etmektedirler. Ancak Türkiye ekonomisinin 1987- 2012 dönemi incelendiğinde, 2003 yılı sonrasında iki endeks hareketinin seyrinde öncesine kıyasla belirgin bir farklılaşma meydana gelmektedir. Bu anlamda çalışmanın amacı, Türkiye için, üretici fiyat endeksi ile tüketici fiyat endeksi arasındaki ilişkinin zamana bağlı olarak değişebileceği ihtimalini, modern zaman serileri yardımıyla sınayarak, endeksler arası geçişkenliğin derecesini tespit etmektir. Çalışmada kullanılan veri seti, 1987-2012 dönemini kapsamaktadır. Endeksler arası geçişkenliği tespit edebilmek amacıyla, Kalman Filtre analizi kullanılmış ve her bir döneme ilişkin elastikiyet değerleri elde edilmiştir. Böylece, endeksler arası geçişkenliğin derecesi, endeksler arası ilişkinin zamana bağlı olarak değişebilme ihtimali çerçevesinde incelenmiş ve yorumlanmıştır. Elde edilen ampirik bulgular şu yöndedir: Türkiye’de 2003 yılı sonrasında, üretici fiyat endeksinden tüketici fiyat endeksine doğru dinamik ilişkiyi veren katsayılar önceki yıllara kıyasla azalış eğilimindedir. Bu durum, 2003-2012 döneminde üretici fiyat endeksinden tüketici fiyat endeksine doğru geçişkenlikte azalmanın meydana geldiğini göstermektedir. Dolayısıyla, Türkiye’de özellikle son dönemlerde enflasyon sürecinin değerlendirilmesinde, endeksler arasında gerçekleşen bu olağandışı geçişkenliğin dikkate alınması gerekmektedir

Producer price index and consumer price index genercally move similar to each other in time. However, when the period of 1987-2012 for Turkish economy is analyzed, it is observed that after 2003, the movements of the two indices have significantly differ from each other. The aim of this study is to investigate the probable relationship between two indices that may vary depending of time and, is to determine the transitivity degree between indices for Turkish Economy. The data used in this study cover the period of 1987-2012. In order to determine the transitivity between indices, Kalman Filter Technique was used and the elasticity values were get for each period. Then, the degree of the transitivity between indices was investigated and interpreted. The empirical findings imply the following generalizations: After 2003, the coefficients that give dynamic relationship from producer price index to consumer price index decrease. This means that the transitivity from producer index to consumer index decreases in the period 2003-2012. Therefore, especially in recent years, the extraordinary transitivity must be considered for the assessment of the inflationary process in Turkey