¹⁶O+¹⁶O Esnek Saçılmasının Optik Model ile İncelenmesi

Abstract

Enerjik parçacıklar ile hedefteki bir çekirdeğin bombardıman edilmesiyle oluşturulan nükleer saçılmalar, nükleer yapı ve çekirdek reaksiyonlarının aydınlatılmasında önemli bir mekanizmadır. Hafif ağır çekirdeklerin esnek ve esnek olmayan saçılmaları, nükleer fiziğin ilgiyle incelemekte olduğu, halen tam olarak açıklanamamış güncel bir konudur. Hafif ağır-iyon reaksiyonlarını açıklayabilmek için geliştirilen optik model, bozunmuş-dalga Born yaklaşımı ve katlı-model gibi nükleer reaksiyon modelleriyle yürütülen çalışmalarda ana problemlerden birisi deneysel veriler ile en uyumlu potansiyel yapısının belirlenmesi işlemidir. Optik modelin özellikle hafif ağır-iyon reaksiyonlarının esnek saçılmasını açıklamada oldukça başarılı olduğu bilinmektedir. Optik model, soğurma etkilerini göz önüne alarak ve soğurulan parçacıkların esnek kanallarda kaybolduğunu var sayarak esnek saçılmayı genel bir biçimde inceler. Son yıllarda değişik pek çok enerji değerlerinde yaygın olarak yapılan hassas esnek diferansiyel tesir-kesiti ölçümleri sonucunda, iki hafif ağır-iyon arasındaki optik model potansiyelinin yapısı ve anlaşılması hakkında önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Bu çalışmada, ¹⁶O+ ¹⁶O esnek saçılmasının optik model çatısı altında farklı potansiyel formları kullanılarak incelenebilmesi için kullanılan yöntem tanıtılmakta, ELAB=75-124 MeV enerji aralığı için Fresco bilgisayar kodu ile gerçekleştirilen tesir-kesiti analizlerimiz sergilenmektedir. Analizlerimizin deneysel tesir-kesiti ölçümleri ile gayet uyumlu olduğu ve kimi enerji değerleri için önceki teorik çalışmalardan daha başarılı sonuçlar verdiği saptanmıştır.

The nuclear scattering is an important mechanism for enlightening the nuclear structure and nuclear reactions, which occurs when a target nucleus is bombarded by energetic particles. Although the elastic and inelastic scatterings of light heavy nuclei have been investigated with great interest in nuclear physics, the subject has not been fully explained yet. When investigating the light-heavy ion reactions by using nuclear reaction models, such as optical model, distorted-wave Born approximation and folding-model, one of the main problems is to determine the most suitable potential form to explain the experimental data. The optical model, which is known particularly successful for explaining the elastic scattering, investigates the elastic scattering in a general way by considering the absorption effects and assuming that the absorbed particles vanish in the elastic channels. Recently, many precise elastic differential cross-sections measurements between two light heavy ions have been performed at various incident energies and those studies have provided better understanding of the form of the optical model potential. In this study, the method for investigating the ¹⁶O+¹⁶O elastic scattering in the framework of the optical model formalism by using various potential forms is introduced and our cross-section analyses, which are evaluated by the Fresco code, are exhibited for the energy range ELAB=75-124 MeV. It is found that, our analyses have very well agreed with the experimental cross-sections measurements, and have given better results according to the previous theoretical works for some incidence energies.