Eskişehir-Şarhöyük (Dorylaion) Hellenistik Döneme Ait Bazı Megara Kaselerinin Karakterizasyonu

Abstract

Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Anadolu Üniversitesi işbirliği ile 1989 yılından bu yana Eskişehir-Şarhöyük (Dorylaion) yerleşmesinde devam eden arkeolojik kazı çalışmaları sonucunda Eskiçağ’m birçok dönemine ait seramik esaslı eserler gün ışığına çıkarılmıştır. Eserlerden bir kısmını Hellenistik dönem Megara kâseleri (kalıplı kâseler) oluşturmaktadır. Megara kâseleri Hellenistik çağda Akdeniz havzasında çok rağbette olan ve büyük bir olasılıkla günümüzdeki şarap kadehlerinin yerini tutan pişmiş kil esaslı kâselerdir. Kalıpta şekillendirilen kâseler, hemen hemen yarım küre formundadır ve kaidesizdir. Dış yüzleri bitkisel veya figüratif kabartma bezeme ile tamamen süslenmiştir. Günümüze kadar antik kentteki arkeolojik kazılarda henüz tüm bir Megara kâsesi örneği bulunamamış olmasına rağmen, birçok kâse parçası bulunmuştur. Buradan seçilen bazı Megara kâsesi parçalarından alman örneklerin bünye kompozisyonları XRF (X-ışmı floresansı) yöntemi ile belirlenmiş, ayrıca SEM (taramalı elektron mikroskobu) ve EDS (enerji saçmımlı X ışını spektroskopisi) ile bünye ve astar (fımis) tabakalarının mikroyapısal ve mikrokimyasal özellikleri tespit edilmiştir.

Many artifacts belonging to different historical periods were revealed during Eskişehir-Şarhöyük (Dorylaion) ancient city excavations as a result of the collaboration of Ministry of Culture and Tourism and Anadolu University since 1989. Hellenistic period Megarian bowls (moulded wares) are the main parts of those findings. Probably, Megarian bowls were the fashion wine drinking cups of fired clay around the Mediterranean basin during Hellenistic period. They were produced as semispherical shaped with no pedestal formed in moulds with plant or figurative relieves. Chemical analysis of some selected samples were performed by XRF (X-ray fluorescence). In addition, microstructural and microchemical analysis of body and engobe layer of the samples were also performed by SEM (scanning electron microscopy) and EDX (energy dispersive X ray spectrometry), respectively.