Sosyal Ağ Kullanıcılarının Bilişsel Kapılma Düzeyleri

Abstract

Sosyal ağlar, kullanıcıların yoğun etkileşim deneyimi yaşadıkları ve bu sayede kullanım oranları gün geçtikçe artan internet uygulamalarıdır. Yapılan araştırmalar ve kullanım istatistikleri, internette geçirilen sürenin büyük bir bölümünün sosyal ağlarda geçirildiğini göstermektedir. Sosyal ağların bireyleri kendine çeken bu yapısı güncel araştırmalara da konu olmaktadır. İnternet bağımlılığı, problemli internet kullanımı gibi birçok farklı değişken kapsamında tartışılan bu kullanım oranları web ortamının bireylerde oluşturduğu derin bağlanma duygusuyla da açıklanmaktadır. Alanyazında Bilişsel Kapılma Kuramı olarak adlandırılan bu yapı teknoloji ile ilgili deneyimlerde yaşanan derin bağlılık durumu olarak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla sosyal ağ kullanıcılarının araştırmalarda ortaya konulan yoğun kullanım oranları, sosyal ağların bireylerde derin bağlılığa neden olabilecek birtakım özellikleriyle ilişkili olabilir. Bu araştırma kapsamında bilişsel kapılma kuramının alt boyutlarından olan zaman, merak, ilgi ve zevk faktörlerinin kullanıcıların sosyal ağ kullanımları üzerinde ne yönde etkide bulunduğu araştırılmıştır. Araştırma, 71'i kadın ve 331'i erkek olmak üzere toplam 402 sosyal ağ kullanıcısı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri Bilişsel Kapılma Ölçeği ve bilgi formu ile toplanmıştır. Veriler betimsel istatistikler, t-testi ve tek yönlü ANOVA testi yardımı ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre cinsiyet değişkeninin bireylerin bilişsel kapılma düzeyleri üzerinden anlamlı bir etkisinin bulunmadığı, sosyal ağ kullanım sürelerinin internet kullanım sürelerinin oldukça önemli bir bölümünü oluşturduğu, sosyal ağlardaki arkadaş sayılarının ve sosyal ağ kullanımı konusunda kendini sınırlandırma ve sınırlandırmama davranışlarının bireylerin bilişsel kapılma düzeylerini yordamadığı sonuçlarına ulaşılmıştır.

Social networks are internet applications which allow users to experience intensive interactions and which are increasingly becoming popular today. Studies conducted and statistics related to the use of social networks demonstrate that a large amount of the time spent on the internet is allocated to social networks. This appealing feature of social networks has also drawn researchers' attention. The rate of use of social networks discussed within the scope of a number of variables such as internet addiction and problematic internet use is explained with the feeling of deep involvement to the Web. In literature, this structure, called Cognitive Absorption Theory, is defined as deep involvement with technology. Therefore, social network users' intensive usage rates revealed in studies might have a relationship with certain features of so cial networks that could lead to deep involvement. The present study investigated the effects of the sub -factors of cognitive absorption such as time, curiosity, interest and pleasure on individuals' use of social networks. Sample of the research contain 4 02 social software user (71 female and 331 male). Cognitive Absorption Scale was used to data collection. To analysis data, descriptive statistic, t- test and one way ANOVA test was used. The findings obtained demonstrated that the variable of gender did no t have any significant influence on individuals' levels of cognitive absorption; that their social network use time constituted a great deal of their internet use time; that the number of their friends in social networks and their attempts to restrict or not to restrict their social network use did not predict their levels of cognitive absorption.