İş ve Özel Yaşam (İş Dışı Yaşam) Memnuniyeti Arasındaki İlişki Yapısının Doğrusal Olmayan Kanonik Korelasyon Analizi ile İncelenmesi

Abstract

Yaşam memnuniyetinin, iş yaşamı ve özel yaşam olmak üzere temel iki alt boyutu bulunmaktadır. Bu iki temel alt boyut arasındaki ilişki konusu, 1950’ lerden beri farklı disiplinlerden pek çok sosyal bilimcinin ilgisini çekmektedir. İş yaşamı memnuniyeti ve özel yaşam memnuniyeti arasında etkileşim olması beklentisi ile bu etkileşimi açıklamaya yönelik olarak farklı kuramsal yaklaşımlar geliştirilmiştir. Çalışmanın başlıca amacı; iş ve özel yaşam memnuniyeti arasında ilişki olup olmadığının, ilişki mevcutsa bu ilişkinin düzeyinin belirlenmesidir. İlişki düzeyi belirlendikten sonra, bu ilişki düzeyinin temel demografik özellikler ile iş yapısının çeşitli özellikleri açısından farklı alt gruplara göre değişiklik gösterip göstermediği araştırılmıştır. Çalışmada TÜİK Yaşam Memnuniyet Anketi verileri (2008) kullanılarak, bulgulara Doğrusal Olmayan Kanonik Korelasyon Analizi metodu ile ulaşılmıştır. Gerçekleştirilen analiz sonucunda; iş yaşamı ve özel yaşam memnuniyeti arasındaki ilişki % 66 olarak hesaplanmıştır. İlişkinin yönü, çapraz tablolarda yer alan frekansların büyüklüklerine dikkat edilerek yorumlanmaya çalışılmış; taşma yaklaşımına uygun olarak aynı yönlü ilişkinin söz konusu olabileceği sonucuna varılmıştır. Var olduğu bulunan orta üst düzeydeki ilişkinin, çeşitli gruplarda çok farklılaşabildiği saptanmış olup, yapılacak her çalışma için konu ile ilgili önemli değişkenlerin kategorilerine göre analizlerin tekrar edilerek ilişki katsayının tepkisinin incelenmesi önerilebilir. Bu şekilde yapılan yorumlar daha gerçekçi ve güvenilir olacaktır.

Life satisfaction has two essential subdimension that are job satisfaction and special life satisfaction. The subject of the relationship between these two basic subdimensions catch most of social scientists attention since 1950. With expectation of existing interaction between job satisfaction and special life satisfaction, different theoretical approaches developed. The basic objective of this study is to determine whether existing relationship between job satisfaction and special life satisfaction, and if there would be a relationship, to determine the level of that. After determining this relationship level, it will be investigated if there is any variation in this coefficient in different subgroups of demographical and job structurel features. In this study using Turkey Statistics Foundation life satisfaction survey data (2008) obtained findings with nonlinear canonical correlation analysis method. In consequence of the analysis the relationship coefficient between job and special life satisfaction is calculated as %66. The direction of relationship is interpretted beholding the hugeness of frequencies in crosstabs. As a result of this interpretation we can say that a positive relation like suitable to overflow approach could exist. According to the findings it could be observed that detected relationship level can vary in different groups. It could be suggested to examine the response oft he relationship coefficent. In this way the interpretations would be more realistic and reliable.