Kahve: Bir farmakognozik derleme

Abstract

Rubiaceae familyasına ait 100 den fazla türe sahip olan kahve (Coffea L.) küçük ağaçlarda yetişen tohumların kavrulması ile kendine özel aromatik kokusu olan bir bitkisel üründür. Özellikle kavrulmuş kahve tohumlarının halk arasında yara iyileştirici ve akut diyarede, yeşil çekirdeklerinin ise romatizma ve böbrek taşlarını düşürmede kullanıldığı bilinmektedir. Kavrulma sırasında melanoidin ve kinik asit türevlerinin oluştuğu, akrilamid miktarının arttığı ve fenolik bileşiklerin miktarlarının değiştiği çeşitli bilimsel çalışmalarla ortaya konulmuştur. Bu farklılıklar özellikle kahvenin çeşitlerinden, elde ediliş yöntemleri ve kavrulma şeklinden kaynaklanmaktadır. Kahvenin antioksidan, antienflamatuvar, antikanser ve antidiyabetik etkileri başta olmak üzere birçok etkisi epidemiyolojik ve klinik çalışmalarla belirlenmiştir. Bu derleme sonunda; içerdiği kafeinin yan etkisi nedeniyle kahvenin insan sağlığı açısından bilinçli bir şekilde tüketilmesi ve birçok farklı kahve türleri üzerinde klinik çalışmaların ve etki mekanizmalarının belirlenmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır. Böylece kahve ve bileşiminin ekonomik değeri kadar terapötik önemi de desteklenecektir.