Türkiye’de Ekonomik Anayasa ve Üç Önemli Konu

Abstract

Türkiye Cumhuriyeti’nde, kuruluşundan sonra en önemli sivil anayasa yapma süreci devam etmektedir. 1982 Anayasamızda ekonomik ve mali hükümler bir bütün olarak değil, aksine dağınık bir şekilde yer almıştır. Anayasada Mali ve Ekonomik Hükümler başlıklı bir Kısım vardır ama bu yetersizdir. 1982 Anayasası, ekonomik ve mali hükümlerin tamamının tek bir Kısım’da toplandığı bir anayasa değildir. Türkiye’de Ekonomik Anayasa yapma konusu bugüne kadar gereken ilgiyi görmemiştir. Aynı durum Avrupa Birliği’ nde geçmişte söz konusu olmuştur. Avrupa Birliği’ nde Maastricht Anlaşması (Avrupa Birliği Anlaşması) 1 Kasım 1993 tarihinde yürürlüğe girerek ekonomik anayasada olması gereken temel kuralları (Maastricht kriterleri) büyük ölçüde düzenlemiştir. Küreselleşen ve krizlerin arttığı bir dünyada ekonomik anayasa yapmak diğer bir deyişle anayasaya ekonomi için bağlayıcı hükümler koymak önemlidir. Çünkü demokrasilerde iktidarlar çoğunluğa dayanarak ekonomik kuralları hiçe sayma alışkanlığındadırlar. Eğe rhükümetler yasama organında mutlak bir çoğunluğa sahip iseler, bu kurallar bazen görmezden gelinebilir. Oysa ekonominin iyi işlemesi için gerekli temel ilkeler anayasada olursa, bundan sapma olmaz. Ekonomik ve mali konularda saydamlığın sağlanması, ekonomi yönetiminin denetlenebilir ve hesap verebilir olması, hem demokrasinin yerleşmesi ve hem de ekonomide yolsuzlukların önlenmesi açısından çok önemlidir.

The most important civil constitution creating process since the establishment of the Republic of Turkey is still ongoing. Economic and financial provisions of our 1982 constitution are not one; in fact they are all over the place. There is an “Economic and Financial Provision” heading under the constitution; however, it is extremely inadequate. The 1982 Constitution is not a constitution in which financial and economic provisions are listed under one section. There has never been an interest to create an Economic Constitution in Turkey until today. The same can be said for the European Union in the past. The Treaty of Maastricht (Treaty of the European Union), which came into force on 1st November 1993, sets the main outline for the fundamental elements (. The Treaty of Maastricht (Treaty of the European Union) on which an economic constitution should be based on. It is extremely important to set binding provisions for the economy under constitutions, especially in a world that is becoming global and where economic crisis is a major issue, as it has become a familiar scene that democratic governments tend to oversee economic rules. In the event that governments are majority voters in the legislative organ, it is easy to oversee such rules. If the basic principles required for a well-operated economy are incorporated into the constitution, nobody can step outside the set rules. Ensuring transparency for economic and financial issues, being able to monitor economic management, and making it accountable is extremely important for preventing fraud in the economy as well as helping democracy settle in.