Türkiye'de mali yerelleşme, ekonomik büyüme ve enflasyon arasındaki ilişkilerin zaman serileri analizi

Abstract

Akademisyenler ve politik karar alıcılar arasında, mali yerelleşmenin kamu kesiminde etkinliği arttırarak ekonomik bünyeye olumlu yönde katkı sağlayacağı görüşü genel kabul görmektedir. Buna göre mali yerelleşme, kamusal mal ve hizmetlerin yerel tercihlere göre farklılaştırılması sonucu kaynak tahsisinde etkinliği sağlayabilecektir. Ayrıca yerel yönetimlerin birbirleriyle rekabet etmeleri sonucunda, kamusal mal ve hizmetlerin üretiminde de etkinlik sağlanabilecektir. Ancak ampirik çalışmalarda bu görüşü destekleyen ortak bir sonuca ulaşılamamıştır. Mali yerelleşmenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi ülkeden ülkeye ve hatta aynı ülke için belirli dönemler arasında farklılıklar sergilemektedir. Son dönemlerdeki çalışmalar bu farklılığı yaratan nedenleri araştırmaya odaklanmıştır. Bu nedenlerin başında ise mali yerelleşmenin enflasyon üzerindeki etkinin geldiği kabul edilmektedir. Buna göre, eğer enflasyon istikrar politikalarındaki gecikmelerden kaynaklanıyorsa, mali yerelleşme karar almayı hızlandırarak enflasyonu azaltabilecektir. Ancak enflasyon istikrar politikalarının etkinsizliğinden kaynaklanıyorsa, mali yerelleşme yetki ve sorumlulukları dağıtarak enflasyonun artmasına yol açabilecektir. İktisat yazınında, yüksek enflasyonun düşük ekonomik büyümeye yol açtığı ifade edilmektedir. Bu nedenle mali yerelleşmenin ekonomik büyüme üzerinde, enflasyon yoluyla da dolaylı bir etkisnin bulunduğu ileri sürülmektedir. Bu çalışmada, Türkiye'de mali yerelleşme ile ekonomik büyüme ve enflasyon arasındaki ilişkinin varlığı ve yapısı ampirik olarak araştırılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, mali yerelleşmenin enflasyon oranı üzerindeki arttırıcı etkisinin, ekonomik büyüme üzerindeki yarattığı olumlu etkiyi ortadan kaldırdığı görülmüştür.