Türkiye'de vergi ceza sisteminin vergi suçlarını önlemedeki etkisi

Abstract

Çoğu gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede olduğu gibi, Türkiye'de de vergi kanunlarına aykırı eylemleri ve devletin vergi kaybı nedeniyle uğradığı ve uğraması muhtemel kayıplarını önlemek için vergi ceza sistemi oluşturulmuştur. Vergi cezalarının temel amacı, vergi kanunlarına uyulmasını sağlamaktır. Vergi cezaları bunu başardığı ölçüde, devlet hazinesinin zarar görmesi önlenebilir ve dürüst vergi mükelleflerinin hakları korunabilir. Bu bakımdan, bir vergi ceza sisteminin vergi suçlarını önlemede etkili olması beklenir. Vergi ceza sisteminin etkili olabilmesi için, vergi cezaları, mükellefleri korkutacak kadar şiddetli olmalıdır. Hukuka aykırılık tespit edildiğinde ise cezanın kesinlikle uygulanması gereklidir. Bunun yanı sıra, hızlı bir şekilde cezalandırma gerçekleştirilmelidir. Ayrıca, aynı hukuka aykırılıklar için aynı cezalar verilmeli ve eşit bir uygulama olmalıdır. Vergi ceza sisteminin etkili olabilmesi vergi idaresinin etkinliği, vergi denetim oranları, vergi bilinci ve ahlakı, mahkemelerin ve toplumun vergi ve vergi cezalarına karşı tutumları gibi faktörlere de bağlıdır. Bu çalışmada Türkiye'de vergi ceza sisteminin vergi suçlarını önlemedeki etkisi çeşitli yönleriyle ele alınmıştır. İlk bölümde vergi cezalarının teorik temelleri ele alınmış, ikinci bölümde karşılaştırmalı hukukta ve Türkiye'de vergi suç ve cezaları incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise Türkiye'de vergi ceza sisteminin vergi suçlarını önlemede etkili olup olmadığı tartışılmıştır. Sonuç kısmında ise çalışmanın bir değerlendirmesi yapılarak, önerilerde bulunulmuştur.