| dc.description.abstract | Siyasi iktidarın sınırlandırılması yönündeki teorik görüşleri İlk Çağ'a kadar götürmek mümkündür. Ancak, siyasi iktidarın ''hukukla'' sınırlandırılması düşüncesi, Anayasacılık akımıyla birlikte ortaya çıkmıştır. Anayasacılık akımı, uygulamada, iktidarın birtakım siyasal belgelerle ve nihayet yazılı anayasalarla sınırlandırılması şeklinde bir gelişim göstermiştir. Devletin niteliklerini, yapısını ve işleyişini düzenleyen, bireylerin özgürlüklerini güvenceye alan anayasaların, diğer yasalardan üstün bir konuma sahip olması gerekiyordu. İşte, ''anayasanın üstünlüğü'' de denilen bu ilkeyi güvenceye alacak ilk hukuksal araç olarak, anayasal katılık öngörülmüştür. Buna göre, anayasalar, diğer yasalar gibi alelade yöntemlerle değil, fakat, zorlaştırılmış bir takım yöntemlerle değiştirilebilmelidir. İlk yazılı anayasa olarak kabul edilen Amerika Birleşik Devletleri Anayasası ve sonrasında yapılan tüm dünya anayasaları, birkaç istisna dışında, katı anayasalardır. Bu araştırmayı yaparken incelenen -halen yürülükteki- 118 yazılı anayasadan 112'sinin katı anayasa olduğu görülmüştür. Anayasaların değiştirilme yöntemleriyle ilgili olarak, farklı katılık ölçütleri benimsenmiştir. Bazı ülkeler değiştirme yöntemini çok sıkı şekil koşullarına bağlarken, diğerleri daha esnek bir yöntem geliştirmiştir. Buna rağmen, anayasaların katılığı bakımından genel bir derecelendirme yapmak mümkün değildir. Çünkü her ülke kendi sosyo-politik durumunu göz önüne alarak, kendine özgü bir katılık yöntemi geliştirmiştir. Önemli olan, istikrarlı bir devlet düzeni ile, değişime olan ihtiyaç arasındaki hassas dengenin bulunmasıdır. Katı anayasaların siyasi iktidarı sınırlandıran bir güvence mekanizması olarak düşünülebilmesi için, anayasanın görünüşte (itibari ya da nominal) değil, gerçek (garantici) bir anayasa olması gerekir. Bireylerin özgürlüklerini son derece sınırlayan ve demokratik ilkelerden uzak bir katı anayasa, öngörülen amacının dışına çıkmış demektir. | en_US |
