Örgüt kültürü boyutlarının faklılıkların yönetimi algılarına etkisi : bir otel zincirinde araştırma

Abstract

Son yıllarda sosyal bilimlerin güncel konularından biri haline gelen farklılıklar ve farklılıkların nasıl yönetileceği sorunu, disiplinlerarası bir nitelik göstermekte ve sosyoloji, antropoloji ve yönetim bilimleri alanlarında sıkça tartışılmaktadır. 1960’lı yıllardan itibaren yasal ve etik gerekçelerle yönetim ve organizasyon yazınına giren farklılıkların yönetimi olgusu, 1990’lardan itibaren farklılaşmış işgücünden yararlanarak rekabet üstünlüğü elde etme anlayışıyla stratejik insan kaynakları yönetimi alanında ele alınmaya başlanmıştır. İşgücü farklılıkları ve yönetimi, gelişmiş ve çok kültürlü ülkelerde temel bir konu haline gelerek, küresel çaptaki demografik değişim eğilimi, çokuluslu işletmeler başta olmak üzere tüm işletmelerinişgücündeki kültürel ve bireysel farklılıklara odaklanmasını sağlamıştır. Farklılıkların yönetiminde yapılan uygulamaların başarısının örgütün yapı ve işleyişine ilişkin birçok değişkene bağlı olduğu bilinmektedir. Alanyazında, farklılıkların yönetimine yönelik oluşturulan kuramsal modellerde, örgütte farklılıkların yönetimindeki başarının, farklılıklara uygun bir örgüt kültürünün varlığı ile mümkün kılınabileceği belirtilmektedir. Diğer bir etmen ise, çalışanların farklılıkların yönetimine yönelik algılarının olumlu yönde olup olmadığıdır. Bu doğrultuda, alanyazındaki kuramsal çalışmalardan hareketle, örgüt kültürünün örgütte çalışanların farklılıkların yönetimine yönelik algılarını etkileyeceğine yönelik bir araştırma modeli oluşturulmuştur. Araştırmada iki veri seti kullanılmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkeni; örgüt kültürü, bağımlı değişkeni ise çalışanların algıladıkları farklılıkların yönetimi düzeyleridir. Örgüt kültürü değişkeni katılımcılık, tutarlılık, uyarlama ve misyon olmak üzere dört boyuttan; farklılıkların yönetimi değişkeni ise birey, bölüm ve örgüt olmak üzere üç düzeyden oluşmaktadır. Araştırmada nicel yöntem benimsenerek, veri toplamada anket tekniğinden yararlanılmıştır. Bir zincir otel işletmesinde gerçekleştirilen araştırmada 285 çalışandan sağlanan veriler SPSS ve LISREL programları aracılığıyla değerlendirilmiştir. Araştırmada; örgüt kültürünün misyon boyutunun farklılıkların yönetiminin birey, bölüm ve örgüt düzeylerinde, tutarlılık boyutunun birey ve örgüt düzeylerinde, uyarlama boyutunun ise örgüt düzeyinde pozitif yönde anlamlı bir etkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırma bulguları bütüncül bir bakışla değerlendirildiğinde, alanyazınla paralel biçimde, örgüt kültürünün farklılıkların yönetimi algılarını etkilediği ve farklılıkların yönetiminin başarısının örgütlerde uzun dönemli programlar aracılığıyla uygulanması gerektiği ve üst yönetimden başlayarak tüm yönetsel kademelerde benimsenmesine bağlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.