Türkiye A-T Gümrük Birliği sürecinin Türk dış ticareti üzerindeki etkisi

Abstract

Bilgi ve İletişim teknolojileri, Dünyamızı küçültürken Ulusal devletler yerine, uluslararası düzeyde bütünleşen ekonomik topluluk ve kutuplaşmaları beraberinde getirmiştir. Zira, dünya ülkeleri hızla ekonomik bütünleşmeye doğru gitmekte ve bütün ülkelerin bölgesel özellikteki bir topluluğa üye olduğu veya üyelik için çaba sarfettiği görülmektedir. Türkiye'nin çeşitli ekonomik bütünleşme alternatifleri arasında, Avrupa Topluluğunu tercih etmesi en rasyonel seçim olmuştur. Türkiye'nin Dünya'nın en gelişmiş ülkelerinin toplandığı bu bölgesel gelişme grubuna Tam üye olmak amacıyla 31 Temmuz 1959 yılından beri çaba göstermektedir. Bu birleşme sürecinin Türk dış ticaretini etkilemesi bu tezin konusunu oluşturmaktadır. TürkiyeÊAT ilişkilerinde Türkiye, Katma Protokol'le hedeflenen Gümrük Birliği'nin gerçekleştirilmesi ve üçüncü ülkelere karşı OGT'ni benimsemesi amacıyla 1971 yılından itibaren üstlendiği yükümlülükleri 6 Mart 1995 tarihinde somutlaşan Gümrük Birliği'nin 1 Ocak 1996 tarihinden itibaren yürürlüğe girmesiyle yerine getirmiştir. Gümrük Birliği'nin gerçekleşme sürecinde TürkiyeÊAT ilişkilerinin dış ticaretimiz üzerinde oluşturduğu statik ve dinamik etkilerin boyutlarını belirlemek ve bu etkileri ölçmek amacıyla modeller oluşturulmuş ve etkilerin hangi yönde olabileceği analiz edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, 1 Ocak 1996 tarihinde uygulanmaya başlanan Gümrük Birliği'nin rasyonel bir seçim olup olmadığı, oluşturduğumuz AT dışı ticaret blokları ile yapılacak bir serbest ticaret bölgesi anlaşmasının Gümrük Birliği'ne nazaran daha iyi bir ekonomik alternatif olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır.