Yönetim açısından iş tatmini ve bir uygulama örneği : TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI)

Abstract

Günümüzde işletmelerde insan faktörüne olan ilginin artması bireylerin işlerine ve iş ortamına olan tutumlarının incelenmesine ilgiyi arttırmıştır. Bireyler için mutluluk veya mutsuzluk kaynağı, işletmeler içinse verimlilik veya verimsizlik unsuru olması nedeniyle kısaca iş tatmini olarak adlandırabileceğimiz bu tutumların incelenmesi önemli bir konu olmaktadır. Bireylerin iş tatminlerinin belirlenmesi, iş tatminini olumlu ve olumsuz olarak etkileyen faktörlerin ortaya çıkarılması işletmeler için büyük önem taşımaktadır. İş tatmini yüksek olan bireyler işlerine ve iş ortamına olumlu tutumlar, iş tatminleri düşük olan bireyler ise olumsuz tutumlar içersinde olmaktadırlar. Özellikle günümüzde işletmelerin sağlıklı ve tutarlı bir şekilde yaşamlarını sürdürebilmeleri için bünyelerindeki bireylerin iş tatminlerini olumsuz bir şekilde etkileyen faktörler hakkında bilinçli ve duyarlı olmaları ve iş tatminlerinin artırılması için gerekli önlemleri almaları gerekmektedir. Büyük bir değişim sürecinde olan ülkemizde örnek bir işletmede işgörenlerin iş tatminlerine etkisi olan değişkenleri ortaya çıkarabilmek ve iş tatmin düzeylerini tespit edebilmek amacıyla bu tez çalışması yapılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde literatür taraması yapılarak konu hakkında tanımlamalarla birlikte, iş tatmininin önemi, temel unsurları, boyutları ve iş tatminini etkileyen tüm faktörler üzerinde durulmuştur. Bireysel özelliklerin iş tatminine olan etkilerinin yanı sıra iş tatmini, bağımlı ve bağımsız değişken olarakda incelenmiştir. Ayrıca organizasyon dizaynlarının, görev ve iş karakteristiklerinin iş tatminine olan etkileri de ele alınmıştır. İkinci bölümde araştırma yapılan Tusaş Motor Sanayi AŞ (TEI)'nin tanıtılması ve incelenmesi yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise TEI'de mavi yaka işgörenler üzerinde bir anket çalışması yapılarak iş tatminlerini etkileyen faktörler saptanıp, belirli bir örneklem üzerinde iş tatmini ölçümü yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar iş tatmini teorilerinin ışığı altında değerlendirilerek, sorunların giderilmesine yönelik çözümler önerilmiştir.