Seramik yüzeyler üzerinde baskı tekniklerinin araştırılması ve uygulanması

Abstract

İnsanoğlunun vazgeçemediği malzemelerden biri olan seramik, insan ile olan birlikteliğini teknolojideki gelişmeler ile birlikte genişleterek günümüze kadar sürdüre gelmiştir. Bu birliktelikte kullanılan teknik imkânlar, yeni olanak ve malzemeler ile beslenerek çağdaş formlar ve sanat eserleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu teknik olanaklar ve gelişmelerle birlikte seramikçiler, baskıyı formlarının yüzey değerlendirmelerinde sıklıkla kullanır hala gelmişlerdir. Baskı nedir diye düşünecek olduğumuzda; gündelik hayatımızın her alanında karşılaşmakta olduğumuzu görürüz. Masamızın üzerindeki kağıtlar, otobüs duraklarındaki reklam panoları, ambalaj kağıtlarının üzerindeki desenler, banyomuzun duvarındaki karolara kadar her alana hakim olanbaskının, birden çok uygulama yöntemi bulunmaktadır. Baskının tanımına bakacak olursak; Baskı, şekil, yazı, grafik ve resimlerin gerçeğine en yakın biçimde, bir yüzey üzerine çoğaltılarak ve hızlı aktarılmasıdır. Bu tezde genel olarak baskı tekniklerinin seramik yüzeyler üzerinde kullanımı ve uygulamaları incelenmiştir. Uygulamalar kısmında ise özgün baskı resimde de kullanılan baskı teknikleri ele alınmıştır. Baskı, her ne kadar biçim ve üslup açısından katı çizgilere sahip gibi görünse de, günümüzde birçok seramik sanatçısı tarafından seramik yüzey değerlendirmelerinde tercih edilen dekor yöntemlerinden biri olma yolunda ilerlemektedir. Bu ilerlemeler, seramik formun geleneksel yapısı ve fonksiyonelliğin ötesinde, estetik kaygı ve felsefi düşünce doğrultusunda baskı teknikleri kullanılarak dekorlanıp, ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle günümüzde bazı seramik sanatçıları tarafından tercih edilen baskı, yeni teknik olanaklar ve sanatçıların kişisel yorumlarıyla birlikte, çeşitli yöntemlerle seramik yüzeyler üzerinde uygulanarak çağdaş sanat nesnelerinin doğmasına neden olmaktadır. Gravürden, linole, mühürden inkjete kadar çeşitlilik göstermekle beraber, her yöntem kendine göre, sanat izleyicisine ve endüstriyel üretime yönelik, söz konusu bilgi materyallerini hazırlama ya da basma üstünlüklerine ve sınırlıklarına sahiptir. İster kumaş ister alçı isterse kağıt yoluyla, istenirse plastik ya da dijital ortamdan da faydalanılarak seramik yüzey üzerine baskı uygulama yöntemi son derece eğlenceli ve etkili bir yöntemdir. Kullanılan boya ve pigmentlerin nitelikleri, uygulama yapılacak boya ve seramik bünyenin pişme derecesi, atmosferi, uygulamanın sonucu açısından son derece önemlidir. Bu yöntem sanatçıya farklı çizgi karakterleri kullanma olanakları verebilir. Bir sonraki adım, sanatçının yaratıcılığı, malzemeyi kullanmadaki ustalığı ile birleşerek yepyeni ve keyifli sonuçlar olacaktır. “Seramik Yüzeyler Üzerinde Baskı Tekniklerinin Araştırılması ve Uygulanması” başlıklı sanatta yeterlik tez çalışması Bilimsel Araştırma Projesi olup, baskı teknikleri üzerine kapsamlı bir araştırmayı ve derlemeyi içermektedir. Baskı tekniklerinin detaylı açıklamaları ve uygulamalarıyla birlikte, gerek Türkiye’den gerekse dünyadan bu alanda çalışan seramik sanatçılarının baskıyı kullanış biçimleri, yorumları, çağdaş sanata yönelik yaklaşımları görsel örnekleriyle birlikte sunulmuştur. Tezin ana bölümünü baskı tekniklerinin artistik seramik yüzeyler üzerinde ve endüstriyel kullanımdaki etkisiyle birlikte seramik sanatındaki önemli katkısı oluşturmaktadır. Elde edilen bilgiler doğrultusunda mono baskı yöntemlerinden biri olan lazer baskı tekniği uygulamalar için belirlenmiş ve tez, “Dile Benden Ne Dilersen” ve “Oluklu İtiraflar” başlıkları altında, seramik düzenleme projesi ile sonuçlandırılmıştır.