Grafik tasarımda 'kendin yap/ tasarla' (DIY) yaklaşımı ve geleneksel yöntemlerle post dijital arayışlar/ Müge Caferoğlu.

Abstract

Günümüzde yaşanan dijital devrim, tıpkı endüstri devrimi gibi yaşadığımız çevreyi, toplumsal yapıyı ve düzeni çok yönlü olarak değiştirmektedir. Bunlarla birlikte grafik tasarım da tüm bu değişimlerden etkilenerek yeni arayışlara yönelmektedir. Dijitalleşmeyle birlikte grafik tasarımda da dengeler değişmektedir. Geleneksel baskı teknikleri yerini dijital baskı tekniklerine bırakmakta, basılı olarak kullanılan birçok metaryel yerini e-kitap, e-uygulama gibi yeni teknolojilere devretmektedir. Tasarımcının teknoloji ile etkileşimi tasarıma çok disiplinli bir çalışma alanı sunarken, grafik tasarımcının uçsuz bucaksız seçenek arasında kendi görünür kılması zorlaşmaktadır. Dijitalleşme, tasarım alanında tüm hızıyla ilerlerken, son zamanlarda birçok tasarımcı zanaatin izlerini takip ederek eskide kalmış araçları kullanmaya başlayarak, deneysel süreçlere yönelmektedir. Tasarımcılar bilgisayarı tek tercih olarak görmeyip, elle kullanabilecekleri birçok aleti yeniden keşfetmektedirler. Eski-yeni, dijital-analog, geleneksel-modern gibi ögeleri deneysel yollarla ve ustalıkla birleştiren tasarımcılar özgün tasarımlara imza atmaktadırlar. Bu araştırma, grafik tasarımcının yaratıcılığını, hayal gücünü ve el becerisini etkin bir şekilde kullanarak deneyselliğin yaşandığı, dokunma duygusuna hitap eden ve dijital ortamı tek seçenek olarak görmeyen, el yapımı tarzıyla var olmaya çalışan tasarımcı tipinin göz önünde bulundurulmasını amaçlamaktadır. Araştırmada önerilen, tıpkı Arts and Crafts akımında olduğu gibi tasarımcıların, 'Kendin Tasarla' (DIY) yaklaşımı ile el yapımı kavramını yeniden yorumlayarak varlığını özgün bir şekilde sürdürebilmesinin yollarını aramasıdır. Geleneksel yöntemlerle birlikte dijital yöntemlerin harmanlandığı çalışma projesinin, günümüz tasarımcılarına ilham kaynağı olacağı düşünülmektedir. Araştırmada, literatür taramanın yanı sıra, el yapımı tasarımı grafik tasarımla bütünleştirerek uygulamalar gerçekleştiren üç tasarımcı ile röportaj yapılmıştır. Ayrıca, 'Kendin Yap/Tasarla' (DIY) yaklaşımıyla ağırlıklı olarak geleneksel yöntemlerin kullanıldığı ve dijital araçlardan da faydalanılan bir uygulama projesi gerçekleştirilmiştir.