Ulaşılabilirliğin akreditasyon sürecinde değerlendirilmesi ve taşınmaz kültür varlıkları

Abstract

Bu çalışmada, taşınmaz kültür varlıklarının ulaşılabilirlikleri konusunda küresel, uluslararası ve ulusal çalışmalar ve hâlihazır durum araştırılarak, elde edilen veriler ışığında Türkiye'de taşınmaz kültür varlıklarının ulaşılabilirliklerine ilişkin mevcut sistemde herhangi bir düzenleme olmamasından dolayı gerek projelendirme, gerek ruhsatlandırma, gerek uygulama ve gerekse de kullanımda akreditasyon mevcut olmadığı ve konuya ilişkin bir yapılandırmaya ihtiyaç olduğu belirlenmiştir. Toplam beş bölümden oluşan tezin ikinci bölümünde gerek koruma ile taşınmaz kültür varlıkları ve gerekse de ulaşılabilirliğe dair terminoloji üzerinde çalışılmıştır. Üçüncü bölümde küresel ve uluslararası koruma ve ulaşılabilirlik uygulamaları irdelenerek mevcut idari ve fiziksel bakış açıları değerlendirilmiştir. Dördüncü bölümde, Türkiye'deki koruma ve ulaşılabilirlik mevzuat ve uygulamalarına dair kronolojik çalışma yapılarak güncel duruma dair aksaklık ve sorunlar ortaya konmuştur. Son bölümde ise sorunun çözümüne yönelik olarak Türkiye'deki ihtiyaca yanıt verecek, yerel mevzuat ve teşkilat düzenlemelerini içeren "Koruma-Ulaşılabilirlik Akreditasyon Modeli" önerilmiştir. Bu bağlamda yapılan araştırmalar gerek basılı kaynaklardan literatür taraması şeklinde ve gerekse de küresel ve uluslararası organizasyon, kurum ve kuruluşların elektronik kaynaklarının taranması şeklinde gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak, geliştirilen bu model, taşınmaz kültür varlığı niteliğindeki kamu yapıları başta olmak üzere tüm yapılı çevrenin ulaşılabilirliğini akreditasyon açısından destekleyerek önemli ölçüde yol gösterici olacaktır.